Milutin Ivković – Milutinac

Biografija

Milutin Ivković – Milutinac je bio jugoslovenski reprezentativac u fudbalu i doktor. Rođen je 3. marta 1906. godine u Beogradu, a 25. maja 1943. godine nacisti su ga streljali u Jajincima.

Porodica

Milutinov otac je bio oficir kraljevske vojske Jovan, a majka Mila, najstarija ćerka srpskog vojvode Radomira Putnika. Vaspitan je u patriotskom duhu zbog čega je, za vreme Prvog svetskog rata, odbijao da peva austrougarsku himnu na času.

Odrastao je u beogradskom naselju Jajinci i od malih nogu je počeo da igra fudbal. Sa drugovima je osnovao klub „Obilić“ i trenirali su na poljani u blizini Kalenić pijace.

Klupska karijera

Milutin je započeo karijeru u omladinskom timu SK Jugoslavije na poziciji beka. 1922. godine postao je prvotimac i u narednih sedam godina odigrao je 235 utakmica za ovaj klub. 1923. godine je sa Jugoslavijom osvojio prvenstvo Beograda.

1929. godine prešao je u FK BASK u kome se zadržao do 1938. godine. To je uradio jer je imao nesuglasice sa čelnicima SK Jugoslavije, ali nije želeo da prihvati ponude BSK-a i drugih vodećih klubova da ne bi pojačao konkurenciju bivšeg kluba. Za FK BASK je odigrao 100 utakmica. Pošto je bio neprelazan u odbrani, zvali su ga „Državna kočnica broj jedan“. Bio je prvi igrač na našim prostorima koji je izveo „makazice“.

Imao je i ponude od inostranih klubova koje je odbijao iz patriotskih razloga, a takođe se protivio profesionalizaciji sporta. Sav novac koji je zaradio, davao je siromašnim fudbalerima.

1935. godine Milutinac je sudio derbi BSK – Jugoslavija koji je završen rezultatom 3:2.

Reprezentativna karijera

28. oktobra 1925. godine Milutin je odigrao prvu utakmicu za reprezentaciju. Protivnik im je bila Čehoslovačka koju su pobedili rezultatom 7:0.

1928. godine Milutinac je učestvovao na Devetim Olimpijskim igrama u Amsterdamu na kojima je bio kapiten reprezentacije Kraljevine SHS. U maju iste godine, na Olimpijskom turniru, isključen je u 80. minutu na utakmici protiv Portugala i time je postao prvi isključeni igrač u istoriji reprezentacije. U svojoj karijeri, nekoliko puta se potukao na terenu.

1930. godine je bio kapiten nacionalnog tima Jugoslavije na Svetskom prvenstvu u Montevideu na kom su ostvarili istorijski uspeh. Milutin je pružio odličnu partiju protiv Brazila koji je izgubio sa 2:1.

U decembru 1934. godine Milutin se oprostio od reprezentacije na utakmici protiv Francuske u Parizu. Za nacionalni tim je odigrao ukupno 39 utakmica, a u 18 je nosio kapitensku traku.

Privatni život

Uporedo sa fudbalom, Milutin je studirao medicinu. 1931. godine završio je Medicinski fakultet. Kada je odslužio vojni rok, u centru Beograda otvorio je svoju kliniku za lečenje kožnih i veneričnih bolesti. Siromašnim pacijentima je kupovao lekove i nije im naplaćivao lečenje.

Njegova supruga je bila Ela Pops, ćerka advokata Fridriha Popsa, sa kojom je imao dve ćerke. 1931. godine rođena je Gordana, a tri godine kasnije Mirjana. 1938. godine Ela je umrla od tuberkuloze pa su Milutin i njegova majka Mila brinuli o devojčicama.

Aktivista komunističke partije i smrt

1936. godine Milutin je potpisao rezoluciju o bojkotu Olimpijskih igara u Berlinu na kojima je Nacistička partija promovisala svoju ideologiju.

U junu 1938. godine postao je glavni urednik časopisa „Mladost“ koji je postojao dok ga vlasti nisu zabranile. U njemu je pisao o sportu protiveći se profesionalizmu i politizaciji sporta.

Nakon Aprilskog rata u kome je Nemačka okupirala Jugoslaviju, Milutin je počeo da sarađuje sa Narodnooslobodilačkim pokretom (NOP). Zbog toga je u nekoliko navrata hapšen, ali zbog ćerki nije želeo da ode iz Beograda. Nakon kapitulacije, nastavio je da radi u ordinaciji koju je služila i za prenošenje poruka.

6. maja 1943. godine je sa saigračima iz BASK-a, na stadionu, proslavio 40 godina postojanja ovog kluba. 24. maja Gestapo ga je uhapsio i zatvorio u logor na Banjici. Sledećeg jutra je streljan u Jajincima zbog povezanosti sa komunistima. Okupatori nisu objavili ništa o njegovoj smrti, a porodica je to saznala godinu dana kasnije od nemačkog Crvenog krsta. Ne zna se gde sahranjen pa na porodičnoj grobnici Ivković piše njegovo ime, kao i na groblju roditelja njegove supruge.

1970. godine vajar Slavoljub Vave Stanković je uradio Milutinovu bistu koja je postavljena pored stadiona JNA. 2012. godine bista je ukradena, ali, nakon akcije „Vratimo spomenik Milutincu“, vraćena je u martu sledeće godine. Ime čuvenog fudbalera nose jedna od ulica pored Partizanovog stadiona stadiona, dom zdravlja u na Paliluli i zemunski fudbalski klub Milutinac.

Kinematografija

Milutina Ivkovića – Milutinca je u filmu „Montevideo, Bog te video!“ igrao glumac Viktor Savić.