Kratke informacije
| Ime i prezime | Porfirije (patrijarh srpski) |
| Datum rođenja | 22. jul 1961. |
| Mesto rođenja | Bečej |
| Država | Srbija |
| Zanimanje | Patrijarh |
Biografija
Patrijarh srpski Porfirije (svetovno Prvoslav Perić) je 46. vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve, sa titulom Njegova Svetost Arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko – karlovački i patrijarh srpski Porfirije. Rođen je 22. jula 1961. godine u Bečeju.
Zamonašio se 11. aprila 1986. godine u manastiru Visoki Dečani. Tadašnji episkop raško-prizrenski Pavle (Stojčević) rukopoložio ga je u čin jerođakona u manastiru Svete Trojice u Mušutištu 23. juna iste godine. Četiri godine kasnije je rukopoloženu čin jeromonaha, te postavljen za igumana manastira Svetih Arhangela u Kovilju.
Porfirije je 14. maja 1999. godine izabran za Episkopa jegarskog, vikara Eparhije bačke. Od 2010. do 2011. godine je bio Episkop vojni, a nakon toga je postao koordinator za saradnju Srpske pravoslavne crkve (SPC) i Vojske Srbije.
Na sednici Svetog Arhijerejskog Sabora SPC 26. maja 2014. godine odabran je za Mitropolita zagrebačko-ljubljanskog. Porfirije Perić je bio četvrti mitropolit Eparhije zagrebačko-ljubljanske do 18. februara 2021. godine kada je izabran za 46. vrhovnog poglavara SPC, gde je nasledio blaženopočivšeg patrijarha srpskog Irineja Gavrilovića.
Poreklo, detinjstvo i obrazovanje
Porfirije (svetovno Prvoslav) Perić je rođen 1961. godine u Bečeju kao prvo dete Radivoja i Radojke Perić. Porodica Perić je u vojvođansko selo Čurug doselila iz sela Osinja, pored Dervente po završetku Drugog svetskog rata.
Prvoslav je odrastao sa roditeljima, mlađim bratom Srđanom i mlađom sestrom Željokom. Kako je u jednom intervjuu ispričao, kao najstarije dete u zemljoradničkoj porodici u selu Čurugu je od ranog detinjstva radio sve poslove na porodičnom imanju, te vodio računa o mlađem bratu i sestri.
Po završetku osnovne škole u Čurugu upisao je Gimnaziju „Jovan Jovanović Zmaj“. Svakodnevno je iz Čuruga putovao u Novi Sad, jer mu, kako je jednom prilikom kazao, nije odgovarao užurban život vojvođanske prestonice.
Gimnaziju je završio 1990. godine, a nakon odsluženja vojnog roka upisao je studije arheologije na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. S obzirom na to da se u to vreme družio sa jednim od studenata teologije, povremeno je slušao predavanja i na Teološkom fakultetu.
Posle jednog predavanja pokojnog Mitropolita Amfilohija shvatio je da želi da studira teologiju.
Perić je 1987. godine diplomirao teologiju, te upisao postdiplomske studije na Bogoslovskom fakultetu Nacionalnog i Kapodistrijskog univerziteta u Atini. Na istom fakultetu je 2004. godine odbranio doktorsku disertaciju na temu „Mogućnost priznanja Boga kod apostola Pavla po tumačenju svetog Jovana Zlatoustog“.
Porfirije tečno govori grčki i engleski jezik, a služi se i ruskim jezikom.
Akademska karijera
Porfirije Perić je 2004. godine postao docent na Katedri za katihetsko i pastirsko bogoslovlje Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. U zvanje vanrednog profesora izabran je 2015. godine, gde predaje studentima osnovnih, master i doktorskih studija. Predavač je na predmetima Pastirsko bogoslovlje sa psihologijom i Teologija Novog Zaveta.
Kako se navodi u njegovoj zvaničkoj biografiji na sajtu Mitropolije zagrebačko-ljubljanske Porfirije je učestvovao u promovisanju Biblijskog instituta pri Bogoslovskom fakultetu Univerziteta u Beogradu[1].
Perić je 2015. godine objavio knjigu „Licem k Licu – Biblijsko-pastirska promišljanja o Bogu, čoveku i svetu“, a pet godina kasnije je izdao knjigu „Premudrost u Tajni skrivena – Ogledi iz Teologije apostola Pavla“.
Autor je tridesetak stručnih i naučnih radova objavljenih u domaćim i međunarodnim časopisima, a knjigu „Zagreb i ja se volimo javno“, zbirku intervjua i obraćanja koje je dao tokom prve dve godine na funkciji Episkopa zagrebačko-ljubljanskog objavio je 2016. godine.
Porfirijev put od igumana do mitropolita
Kako je Porfirije je jednom prilikom ispričao, želja da svoj život posveti Bogu i Crkvi javila se tokom studija teologije. Premda mu roditelji nikad nisu nametali životne izbore, odluka da se zamonaši je dočekana sa nevericom i iznenađenjem.
Prvoslav Perić se 11. aprila 1986. godine zamonašio u čin male shime i dobio ime Porfirije, po Prepodobnim Porfiriju Kavsokalivitu, pravoslavnom monahu i svetitelju. Njegov duhovni otac je bio, tada jeromonah, a danas Episkop bački Irinej Bulović.
Tadašnji episkop raško-prizrenski Pavle Stojčević, kasnije patrijarh srpski, rukopoložio ga je 23. juna 1986. godine u čin jerođakona u manastiru Svete trojice u Mušutištu.
Na molbu vladike Irineja Bačkog je 1990. godine privremeno prekinuo postdiplomske studije u Atini kako bi postao iguman manastira Svetih Arhangela u Kovilju. Iste godine je rukopoložen u čin jeromonaha.
Sveti Arhijerejski Sabor Srpske Pravoslavne Crkve ga je 14. maja 1999. godine izabrao za Episkopa jegarskog, vikara Eparhije bačke. Patrijarh Pavle ga je hirotonisao 13. juna iste godine u Sabornoj crkvi u Novom Sadu.
U trenutku kada je Porfirije preuzeo ulogu igumana Manastira Kovilj bratstvo je brojalo tek 25 monaha. Tokom narednih desetak godina, broj monaha se značajno povećao, a u zvaničnoj biografiji se navodi da je njegovim dolaskom u manastiru započeo preporod.
Porfirije je zajedno sa bratstvom manastira obnovio stare i izgradio nove konake, te započeo freskopisanje manastirskog hrama. Bratstvu su se pridružili iskušenici iz celog sveta, uključujući Novozelanđane, Rumune, Čehe i druge. Koviljski manastir je postao utočište za mnoge monahe, ali i druge vernike iz Srbije i regiona.
Srpska pravoslavna crkva je 2010. godine Porfirija izabrala za Episkopa vojnog, te je narednu godinu dana brinuo o organizaciji verskog života u Vojsci Srbije. Nakon toga je obavljao funkciju koordinatora za saradnju SPC sa vojskom. Organizovao je i opremanje hramova u kasarnama, te vršenje bogosluženja.
„Zemlja živih“
Na inicijativu igumana Porfirija u periodu od 2005. do 2021. godine formirane su četiri terapijske zajednice za lečenje bolesti zavisnosti pod imenom „Zemlja živih“. Veruje se da je za to vreme kroz lečilište prošlo skoro četiri hiljade štićenika.
Fond „Privrednik“
Godine 2002. započeo je saradnju sa, nekada čuvenim, Srpskim privrednim društvom „Privrednik“ iz Novog Sada. Reč je o organizaciji koja je pre Drugog svetskog rata predstavljala važan faktor u obrazovanju mladih ljudi kojoj je, između ostalih, pomagao i srpski naučnik Nikola Tesla.
Vladika Porfirije je izabran za predsednika Upravnog odbora „Privrednika“, te se bavio prikupljanjem sredstava za stipendiranje talentovanih učenika i studenata. Mnogi mladi ljudi iz siromašnih porodica su zahvaljujući „Privredniku“ postali uspešni cenjeni u svojim profesijama.
Saradnja sa medijima
Perić je umnogome doprineo otvaranju Crkve prema društvenoj zajednici. Tako je od 1990. godine učestvovao u kreiranju verskog programa na Televiziji Novi Sad. Narednih deset godina je zajedno sa drugim monasima i sveštenim licima kreirao emisiju „Bukvar pravoslavlja“ .
Republička skupština ga je 2005. godine izabrala za predstavnika tradicionalnih Crkava i verskih zajednica u Srbiji u Savetu Republičke radiodifuzne agencije (RRA). Tri godine kasnije ga je Savet odabrao za predsednika, a na toj funkciji je ostao do 2014. godine.
Na tronu vladike Jovana
Porfirije Perić je 26. maja 2014. godine na sednici Svetog Arhijerejskog Sabora SPC izabran za Mitropolita zagrebačko-ljubljanskog. Pokojni patrijarh Irinej ga je 13. juna iste godine uveo u mitropolitski tron blaženopočivšeg mitropolita Jovana.
Tom prilikom je izjavio da jeste Srbin, ali je pre svega hrišćanin, te da „voli svoj narod, ali i druge narode, svakog čoveka, ikonu Božiju“. Pozdravio je, pored pravoslavnih vernika i sve katolike, protestante, te „braću drugih veroispovesti“, ateiste i agnostike.
Zbog dobre saradnje sa drugim verskim zajednicama Porfirije je dobio i orden. Naime, 16. februara 2016. godine u Stokholmu je odlikovan Ordenom svetog Ignjatija za njegov „doprinos pomirenju naroda na Balkanu i predani rad na unapređenju jedinstva među hrišćanima“.
Iste godine je objavio knjigu „Zagreb i ja se volimo javno“, koja predstavlja zbirku intervjua koje je dao u prve dve godine kao Mitropolit zagrebačko-ljubljanski.
Bio je i predsednik školskog odbora Srpske pravoslavne opšte gimnazije u Zagrebu [2].
Izbor za patrijarha Srpske pravoslavne crkve
Nakon smrti patrijarha srpskog Irineja u novembru 2020. godine Sabor Srpske pravoslavne crkve je trebalo da izabere novog čuvara trona. Vanredna sednica Svetog Arhijereskog Sabora održana je 18. februara 2021. godine u Hramu Svetog Save u Beogradu.
Prema proceduri SPC, u najužem izboru za novog patrijarha su bila tri kandidata koji su na Saboru dobili najviše glasova. Monah Matej je iz jevanđelja izvukao kovertu s imenom Mitropolita Porfirija, te je on tako postao 46. patrijah Srpske pravoslavne crkve[3].
Kako su mediji bliski SPC objavili, u užem izboru su bili i njegov duhovni otac Irinej Bački, te episkop banjalučki Jefrem.
Novoizabrani Arhiepiskop pećki, Mitropolit beogradsko-karlovački i Patrijarh srpski gospodin Porfirije je ustoličen 19. februara 2021. godine u Svetoarhangelskom sabornom hramu u Beogradu. Svečani čin je započeo svetom arhijerejskom liturgijom kojoj su prisustvovali sveštenici i pravoslavni vernici. [4]
Porodica
Porfirije Perić je odrastao u zemljoradničkoj porodici u selu Čurug. Njegov mlađi brat Srđan je sveštenik u Somboru, a sestra Željka učiteljica u Čurugu. Kako je u jednom od intervjuua tada mitropolit Porfirije kazao, njegov brat Srđan ima osmoro dece i jedno unuče, dok sestra Željka ima četvoro dece.
Bibliografija
Knjige i publikacije
- 2015. Licem k Licu – Biblijsko-pastirska promišljanja o Bogu, čoveku i svetu
- 2016. Zagreb i ja se volimo javno
- 2017. Premudrost u Tajni skrivena – Ogledi iz Teologije apostola Pavla
[1] https://mitropolija-zagrebacka.org/biografija-mitropolita-porfirija/
[2] https://www.srpskagimnazija-zg.org/?page=o_skoli/uvod_rec_osnivaca
[3] http://www.spc.rs/sr/mitropolit_zagrebachkoljubljanski_porfirije_izabaran_za_patrijarha_srpskog
[4] http://www.spc.rs/sr/ustolichenje_patrijarha_srpskog_g_porfirija_0
