Joanikije Mićović Biografija | Biografije Poznatih

Foto: Saint-Petersburg Theological Academy / CC BY SA 2.0

Kratke informacije

Ime i prezime	Joanikije Mićović
Datum rođenja	20. april 1959.
Mesto rođenja	Velimlje (Nikšić)
Država	Crna Gora
Prebivalište	Cetinje
Zanimanje	Mitropolit crnogorsko-primorski

Biografija

Joanikije (svetovno Jovan) Mićović je mitropolit crnogorsko-primorski, čija počasna i liturgijska titula glasi arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski, zetsko-brdski i skenderijski i egzarh sveštenog trona pećkog. Rođen je 20. aprila 1959. godine u Velimlju kod Nikšića. Živi u Cetinju.

Mićović je 1990. godine diplomirao na Bogoslovskog fakultetu u Beogradu, a 30. oktobra 1990. godine zamonašio se u manastiru Ćelija Piperska i dobio ime Joanikije.

U čin jerođakona rukopoložen je 7. februara 1991. godine, a u čin jeromonaha deset dana kasnije. Od tada do 1. septembra 1992. godine bio je nastojatelj manastira Savina, a potom je izabran za nastojatelja Cetinjskog manastira. Pored toga bio je i nastavnik u Cetinjskoj bogosloviji.

U čin protosinđela unapređen je u septembru 1995. godine, kada je izabran i za v.d. direktora Cetinjske bogoslovije.

Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve (SPC) ga je u maju 1999. godine izabrao za vikarnog episkopa Budimljanskog. Nakon što je SPC u maju 2001. godine osnovala Eparhiju budimljansko-nikšićku sa sedištem u Đurđevim Stupovima, Joanikije je izabran za njenog administratora.

Za Episkopa budimljansko-nikšićkog ustoličen je 2. avgusta 2002. godine u manastiru Đurđevi Stupovi.

Bio je član Svetog Arhijerejskog Sinoda SPC u dva mandata, bavio se obnovom crkava i manastira, te objavljivanjem studija i članaka iz oblasti bogoslovlja i istorije.

Posle smrti mitropolita Amfilohija postao je administrator Mitropolije crnogorsko-primorske. Sveti arhijerejski sabor SPC ga je 29. maja 2021. godine izabrao za Amfilohijevog naslednika. Joanikije je ustoličen 5. septembra 2021. godine na Cetinju uz prisustvo patrijarha Porfirija.

Poreklo, detinjstvo i obrazovanje

Joanikije Mićović je rođen 1959. godine u Velimlju, naselju u opštini Nikšić, kao najmlađe od šestoro dece Sava i Vidosave Mićović, rođene Koprivica. Kako je jednom prilikom kazao, njegovim roditeljima nije bilo lako da živeći i radeći na selu školuju šestero dece.

Joanikije, tj. Jovan je odrastao uz stariju braću Momčila, Mlađena i Milutina, te starije sestre Nadu i Danicu. U jednom intervjuu je istakao da je odrastao na selu, u zdravoj, patrijahalnoj porodici, gde se uz gusle mnogo čitalo i mnogo radilo. Ipak, starije sestre su se, prema njegovim rečima, uvek trudile da ga zaštite.

Porodica Mićović je poreklom sa Durmitora odakle su prešli u selo Prigradina u Banjanima. Joanikijeva majka takođe potiče iz Banjana, a jedan od njenih predaka bio je i partrijarh Arsenije IV Jovanović, zvani „Šakabenta“.

Joanikije tj. Jovan Mićović je pohađao Osnovnu školu „Rade Perović“ u rodnom Velimlju. Završio je Gimnaziju u Nikšiću, a diplomirao je 1990. godine na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. Apsolvirao je filozofiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Govori ruski, grčki i nemački jezik.

Put od jeromonaha do mitropolita

Jovan Mićović se zamonašio 30. oktobra 1990. godine u manastiru Ćelija Piperska i dobio ime Joanikije. U čin jerođakona rukopoložen je 7. februara 1991. godine, a 17. februara iste godine dobio je čin jeromonaha. Tada je postavljen za vršioca dužnosti nastojatelja manatira Savina.

U septembru 1992. godine izabran je za nastojatelja Cetinjskog manastira. Bio je nastavnik i glavni vaspitač u novoobnovljenoj Cetinjskoj bogosloviji. U čin protosinđela unapređen je u septembru 1995. godine, kada je i izabran za vršioca dužnosti rektora Cetinjske bogoslovije.

Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve ga je na redovnom zasedanju u maju 1999. godine izabrao za vikarnog episkopa Budimljanskog. U čin episkopa hirotonisao ga je 3. juna 1999. godine pokojni patrijarh srpski Pavle na Cetinju uz sasluženje pokojnog mitropolita Amfilohija i još 12 arhijereja.

Na majskom zasedanju 2001. godine Sveti Arhijerejski Sabor SPC osnovao je Eparhiju budimljansko-nikšićku sa sedištem u manastiru Đurđevi Stupovi. Joanikije je izabran za administratora novoformirane Episkopije.

Sveti Arhijerejski Sabor SPC ga je na majskom zasedanju 2002. godine izabrao za Episkopa budimljansko-nikšićkog. Ustoličen je 4. avgusta 2002. godine u manastiru Đurđevi Stupovi.

Od tog momenta Joanikije je pokrenuo obnovu preko šezdeset porušenih crkava i manastira, te izgradnju novih svetinja. Osim toga, pokrenuo je i list „Sveviđe“, čiji je tiraž oko 1 100 hiljada primeraka, a sedište u Nikšiću.

U crkvenim časopisima, ali i građanskoj periodici Joanikije je objavio na desetine studija i članaka iz oblasti bogoslovlja, istorije Srpske Pravoslavne Crkve i književnosti. Povodom dvadesete godišnjice njegove arhijerejske službe 2019. godine objavio je knjigu „Svjetlost svijetli u tami“.

Vladika Joanikije je u polovinom decembra 2019. godine svedočio snajperskom napadu na biznismena Miodraga Daku Davidovića. Naime, Davidović i Joanikije su sedeli u hotelu „Crown Plaza“ u Beogradu, kada je nepoznata osoba pucala u biznismena i pogodila ga u levu šaku. Joanikije tom prilikom nije povređen, a novinarima je kazao da ne može da daje izjave jer je u toku uviđaj[1].

Vladika Joanikije se zajedno sa pravoslavnim sveštenstvom u politički život Crne Gore uključio 2019. godine kada je Vlada predložila Zakon o slobodi veroispovesti kojim se predviđa da država postaje vlasnik svih verskih objekata koji su izgrađeni do decembra 1918 godine, ukoliko verske zajednice ne dokažu vlasništvo[2].

To je izazvalo revolt, ne samo političara i SPC, nego i građana Crne Gore, koji su izašli na proteste nakon što je u decembru 2019. godine zakon usvojen u Skupštini Crne Gore.

Kako bi sve proteklo u redu, pokojni mitropolit Afilohije, vladika Joanikije i sveštenstvo Srpske pravoslavne Crkve su preuzeli organizaciju nad tim protestima.

Organizovane su mirne protestne šetnje, prvo ulicama Podgorice, a potom i ostalih gradove. Šetnje tj. litije su završavale pričešćem u hramovima, a tokom nekoliko meseci izvele su na desetine hiljada ljudi na ulice.

Hapšenje zbog litija

Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije je 12. maja 2020. godine predvodio tradicionalnu litiju na praznik Svetog Vasilija Ostroškog u Nikšiću, kada je policija uhapsila vladiku Joanikija i još sedam sveštenika Srpske pravoslavne crkve.

Naime, Nacionalno koordinaciono telo (NKT) za zarazne bolesti Crne Gore pozvalo je državno tužilaštvo da najhitnije preduzme zakonske mere i procesuira organizatore, kako su naveli, protivzakonitog i visoko epidemiološki rizičnog javnog okupljanja u Nikšiću.

Vlada Crne Gore je saopštila da je NKT ocenilo da su „udruženi napori i ostvareni rezultati svih institucija i građana na očuvanju zdravlja i života na najgrublji način pokušani da budu urušeni protivzakonitim okupljanjem[3].

Joanikije je pre odlaska u policiju radi davanja izjave zamolio okupljene građane da ne prave nerede, te rekao da će otići u policiju jer je „duboko uveren da nije prekršen niti jedan član Ustava Crne Gore, te da su oni pred Bogom i pred narodom „čisti“.

Tom prilikom je kazao da policajci nisu krivi i da samo rade svoj posao, a okupljeni vernici su uzvikivali „Ne damo vladiku“, te tražili od pripadnika policije da bace uniforme.

Nekoliko sati pre nego što su mu pripadnici policije naredili da skine panagiju i mantiju i smestili ga u ćeliju vladika je izjavio “Nikakav problem ja nemam s tim. Mene je ponekad sramota što sam na slobodi, što nisam u zatvoru, s obzirom na sve što se događa[4]”.

Posle saslušanja u nikšićkom Osnovnom tužilaštvu Joanikije i sveštenici su negirali krivicu. Određeno im je zadržavanje od 72 sata. Advokati vladike i sveštenika su uložili žalbe na pritvor, ali su one odbijene[5].

Mitropolit Amfilohije je kazao da je „nečasno i kukavički pod okriljem noći činiti takve stvari, bez obzira na motive“. On je istakao da je umesto Joanikija on trebalo da bude uhapšen, jer „ako neko treba da bude suđen i bude mu presuđeno, onda nema drugoga u Crnoj Gori osim mitropolita“.

Građani su u znak protesta narednog dana blokirali regionalni put Berane. Andrijevica. Tom prilikom privedene su tri osobe, a saobraćaj je normalizovan. Deo vernika se okupio ispred stanice policije gde su tražili puštanje uhapšenih.

Protesti su nastavljeni i narednih dana, a 15. maja rukovodilac Osnovnog državnog tužilaštva u Nikšiću saopštio je na pres konferenciji da neće biti produženo zadržavanje vladike i sveštenika[6].

Posle ovog čina Joanikije i Amfilohije su počeli još oštrije da kritikuju vlast, te pozvali opoziciju da se ujedini kako bi se na izborima srušio tridesetogodišnji režim Mila Đukanovića. Oni su u manastiru Ostrog sazvali sastanak opozicionih lidera, na kome je sklopljen „pak o međusobnom nenapadanju“ kako bi se ostvarila izborna pobeda.

Nakon što su tri opozicione liste 30. avgusta 2020. godine proglasile izbornu pobedu, Joanikije je na skupu u Podgorici kazao da je narod izborio slobodu. Nova vlast je u decembru 2020. godine izmenila sporne stavke Zakona o veroispovesti, a predstavnici SPC su to podržali.

Izbor za mitropolita

Nakon smrti mitropolita Amfilohija Joanikije je izabran za administratora Mitropolije crnogorsko-primorske. Sveti arhijerejski sabor SPC ga je 29. maja 2021. godine izabrao za novog mitroplita crnogorsko-primorskog.

Joanikije je izrazio želju da, poput svojih prethodnika bude ustoličen u Cetinjskom manastiru. Međutim, pojedini građani Cetinja su se tome usprotivili, te najavili da će sprečiti ustoličenje.

Dan pre tog čina, 4. septembra 2021. godine, grupa građana blokirala je puteve prema Cetinju, te srušila barikade pred manastirom. Pridružili su im se crnogorski predsednik Milo Đukanović, kao i poslanici Demokratske partije socijalista (DPS) i drugih opozicionih stranaka.

Premda je planirano da mitropolit bude ustoličen u manastiru uz prisustvo patrijarha Porfirija i tristotinjak crkvenih velikodostojnika iz zemlje i sveta, građani su barikadama sprečili tu svečanost.

Novi mitropolit i patrijarh su u manastir stigli vojnim helikopterom i uz pratnju policije, a čin ustoličenja obavljen je uz prisustvo patrijarha i nekolicine sveštenika.

Joanikije je izrazio žaljenje zbog svih događaja, te kazao da, uprkos svemu, on voli Cetinje i Cetinjane i da ih se ne može odreći.

Umesto narodnog sabora koji je trebalo da bude upriličen na Cetinju 5. septembra, dan ranije je u Podgorici održan skup kome su prisustvovali sveštenici pravoslavne crkve iz celog sveta, patrijarh Porfirije, predsednik Vlade Crne Gore Zdravko Krivokapić sa ministrima i pojedini poslanici.

Porodica

Joanikije Mićović je rođen 1959. godine u Velimlju. Odrastao je sa roditeljima i petoro braće i sestara. Njegov stariji brat Mlađen Mićović bio je advokat, dugogodišnji pravni zastupnik i član Pravnog saveta Mitropolije crnogorsko-primorske, a preminuo je 2013. godine.

Drugi brat Momčilo Mićović radio je kao profesor srpskog jezika, a treći brat Milutin se bavi književnim radom.

Nakon što je njegov otac Savo 1995. godine preminuo, majka Vidosava poželela je da ode u manastir. Nekoliko godina kasnije došla je kod sina u Đurđeve stupove, a potom je prešla u manastir Šudilovka u Beranama, gde je do kraja života bila iskušenica.

Želja da se zamonaši joj se nije ostvarila, ali je sahranjena 2005. godine u porti manastira Šudilovka[7].