Milan Knežević Biografija | Biografije Poznatih

Foto: Milan Knežević

Kratke informacije

Ime i prezime	Milan Knežević
Datum rođenja	24. mart 1980.
Mesto rođenja	Podgorica
Država	Crna Gora
Prebivalište	Podgorica
Zanimanje	Književnik, političar
Stranka	Demokratska narodna partija Crne Gore

Biografija

Milan Knežević je crnogorski i srpski književnik i političar. Predsednik je Demokratske narodne partije Crne Gore (DNP), te jedan od lidera političkog saveza Demokratski front. Rođen je 24. marta 1980. godine u Podgorici. Živi i radi u rodnom gradu.

Književnošću je počeo da se bavi još kao srednjoškolac, a do 2021. godine objavio je šest zbirki pesama i roman „Obala nesanice“.

U politički život Crne Gore uključio se tokom studentskih dana. Do 2012. godine bio je član Socijalističke narodne partije (SNP), a 2014. godine je oformio Demokratsku narodnu partiju na čijem je čelu od tada.

Zajedno sa Nebojšom Medojevićem (SZP) i Andrijom Mandićem (NSD) čini predsedništvo političkog bloka Demokratski front.

Knežević je od 2009. godine poslanik u Skupštini Crne Gore, a od 2020. godine obavlja funkciju predsednika Odbora za bezbednost i odbranu.

Poreklo, detinjstvo i obrazovanje

Milan Knežević je rođen 1980. godine u Podgorici. S ocem Draganom, majkom Ratkom i bratom Mirkom detinjstvo je proveo u selu Mojanovići, u podgoričkoj gradskoj opštini Golubovci.

Njegovi preci su bili učesnici Narodno-oslobodilačke borbe (NOB) i nosioci su Partizanske spomenice, odlikovanja bivše SFRJ koje je dodeljivano prvoborcima, tj. borcima i rukovodiocima Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP).

Milan Knežević je u Podgorici završio osnovnu i srednju školu. Diplomirao je srpski jezik i južnoslovensku književnost na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Nikšiću.

Govori ruski i engleski jezik.

Književni rad

Milan Knežević je još tokom srednje škole počeo da piše pesme. Proglašen je za najboljeg mladog pesnika 1997. godine po izboru Radija Crne Gore i Biblioteke „Radosav Ljumović“. Neke od njegovih pesama su se našle u zbirci „Dan poslije budućnosti“ koja je objavljena 1999. godine.

Prvu zbirku pesama Knežević je objavio 2007. godine pod naslovom „Deponija snova“. Neke od pesama našle su se u zbirci „Predio u praskozorje“ iz 2008. godine, te antologiji „Van kutije“ koja je objavljena 2009. godine.

Knežević je 2011. godine objavio drugu zbirku pesama pod nazivom „Avlija bivših“, a tri godine kasnije se u prodaji pojavila njegova knjiga „Dnevnik sitnih grehova“.

Polovinom aprila 2016. godine objavio je svoju četvrtu zbirku pesama pod nazivom „Elektronska identifikacija birča“. Recenzent ove knjige profesor doktor Dragan Koprivica je na promociji istakao da je reč o „retkom primeru u našoj savremenoj književnosti da pesnik krene od nepesničkog naslova i potom napiše pesnički nadahnutu knjigu, kao što je to originalno uradio Milan Knežević[1]„.

Tokom 2017. i 2018. godine Knežević je promovisao svoju petu zbirku pesama „Nijemi dijalozi“, a 2020. se u knjižarama pojavila i šesta zbirka koja nosi naziv „Robijaški refreni“.

Izdavačka kuća „Štampar Makarije“ je 2021. godine objavila Kneževićev prvi roman koji nosi naziv „Obala nesanice“. Premda je radnju izmestio iz Crne Gore, svakom čitaocu je jasno da je na satiričan način oslikao političku i društvenu stvarnost zemlje u kojoj živi.

Spektar tema i motiva u poeziji Kneževića je širok, kao i žanrovske odrednice: od ljubavne do kontemplativne poezije, od poetski opisanih sudbina velikana umjetnosti i društva do likova običnih, takozvanih malih, najčešće bezimenih ljudi, izgubljenih u vremenu i prostoru, kroz čije sudbine se prelama naše vrijeme. Knežević je i angažovani pjesnik, koji piše na goruće, aktuelne teme i dileme savremenog društva, odazivajući se smjelo i autentično, ali ostajući suvereno u pjesničkoj ravni, bez politizacije društvenog trenutka.

Knežević se u dosadašnjoj karijeri bavio i pozorišnom režijom. Član je Udruženja književnika Crne Gore[2].

Politička karijera

Milan Knežević je tokom studentskih dana bio politički aktivan i to u Socijalističkoj narodnoj partiji (SNP) čiji je lider tada bio Srđan Milić. Za poslanika u Skupštini Crne Gore prvi put je izabran 2009. godine. Na svakim narednim izborima uspevao je da izbori mandat.

Pred izbore 2012. godine zajedno sa Predragom Bulatovićem napustio je SNP i pridružio se političkoj koaliciji Demokratski front koju su osnovali Nebojša Medojević, predsednik Pokreta za promene (PZP) i Andrija Mandić, lider Nove srpske demokratije (NSD).

Na izborima se nisu predstavili kao nova stranka, nego kao politički subjekat pod nazivom „Grupa birača – Milan Knežević“. Nastupili su u okviru Demokratskog fronta koji je osvojio 22.8 odsto glasova, tj. 20 poslaničkih mandata i postao najznačajnija opoziciona koalicija u Skupštini Crne Gore.

U aprilu 2013. godine na predsedničkim izborima podržali su Miodraga Lekića, nekadašnjeg ministra vanjskih poslova Crne Gore i tadašnjeg predsednika DF-a. Lekić je u prvom krugu osvojio oko 150 hiljada glasova, što nije bilo dovoljno za pobedu, pa je Milo Đukanović izabran za predsednika Crne Gore.

Krajem 2014. godine iz te izdvojene frakcije SNP-a nastala je Demokratska narodna partija Crne Gore. Na osnivačkoj skupštini koja je održana 30. novembra za prvog predsednika izabran je upravo Knežević.

Na parlamentarnim izborima koji su u Crnoj Gori održani u oktobru 2016. godine Kneževićev DNP nastupio je u okviru Demokratskog fronta. DNP je osvojio četiri mandata, a DF ukupno 18. Među njima novim poslanicima je bio i Milan Knežević.

Međutim, poslanici DF-a i drugih opozicionih stranaka su 7. novembra 2016. godine, nakon što je konstituisan skupštinski saziv, stupili u bojkot parlamenta jer su smatrali da izbori od 16. oktobra nisu bili održani u fer i demokratskoj atmosferi.

Knežević, kao i ostatak koalicije Demokratski front su na izborima 2018. godine podržali nestranačkog kandidata Mladena Bojanića za predsednika Crne Gore. Bojanić je osvojio preko 111 hiljada glasova, odnosno 33.40 odsto, ali je u prvom krugu ponovo pobedio Milo Đukanović.

Dve godine kasnije DF, SNP i još nekoliko manjih partija su na parlamentarne izbore izašli sa listom „Za budućnost Crne Gore“. Za nosioca liste izabran je profesor Zdravko Krivokapić.

Osvojili su 32.55 odsto glasova, te su zajedno sa koalicijama „Mir je naša nacija“ i „Crno na bijelo“ stekli mogućnost formiranja nove većine u Skupštini Crne Gore i smenu tridesetogodišnje vladavine Demokratske partije socijalista Mila Đukanovića.

Knežević je izborio novi mandat u Skupštini, a postao je i predsednik skupštinskog Odbora za bezbednost i odbranu.

Za mandatara nove Vlade Crne Gore izabran je Krivokapić, a Knežević i ostali poslanici DF-a su glasali za tu vladu premda se nisu složili s odlukom da u njoj ne budu političari, nego samo eksperti.

Slučaj „Državni udar“

Polovinom 2017. godine Milan Knežević i Andrija Mandić našli su se među optuženima za navodni pokušaj državnog udara na dan izbora 16. oktobra prethodne godine.

Prema optužnici Tužilaštva, 16. oktobra 2016. godine u Crnoj Gori je sprečen državni udar. Specijalni državni tužilac Milivoje Katnić je naveo da je u noći održavanja izbora bilo planirano da dođe do upada u zgradu skupštine, kao i da se uhapsi i likvidira tadašnji premijer Milo Đukanović.

Knežević je prema optužnici bio zadužen za komunikaciju između članova kriminalne organizacije i prenošenje poruka. Precizirano je da je on bio zadužen da postupa po uputstvima organizatora i članova kriminalne organizacije, da prenosi poruke i uputstva između članova, te da održava komunikaciju sa drugim članovima koji su u inostranstvu.

Kako stoji u optužnici, Tužilaštvo veruje da su Mandić i Knežević u januaru 2016. godine postali članovi grupacije koju su na teritoriji Srbije, Crne Gore i Rusije oformili ruski agenti Eduard Širokov (Šišmakov) i Vladimir Popov sa ciljem da nasilno sruše vlast u Crnoj Gori.

Ivica Stanković, vrhovni državni tužilac Crne Gore zatražio je 15. februara 2017. godine od glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića da ne određuje pritvor poslanicima DF-a Kneževiću i Mandiću.

Međutim, odlukom u Skupštini Crne Gore ukinut im je poslanički imunitet, jer se sumnjiče za učestvovanju u pokušaju navodnog državnog udara[4].

Knežević je svoju odbranu izneo 9. oktobra 2017. godine, a u „besedi“, kako je okarakterisao svoje izlaganje, između ostalog je kazao da nije kriv za ono što mu se stavlja na teret. Dodao je da ne priznaje Sud Crne Gore, nego je, citirajući Josipa Broza Tita, kazao da priznaje samo sud svog naroda i svoje partije.

Tada je istakao da mu je cilj da „demontira priču o takozvanom državnom udaru“, koji je po njegovim rečima služio samo tome da se Demokratski front okarakteriše kao kriminalna organizacija, da se zabrani rad tog saveza, te da se omogući nesmetan ulazak Crne Gore u NATO savez.

Proces je u Višem sudu u Podgorici trajao skoro dve godine, a u završnim rečima koje je iznosio tri dana, Knežević je, između ostalog, rekao da je uspeo da dokaže da ni on, a ni članovi DF-a nisu pripremali ili učestovovali u državnom udaru, niti rušenju ustavnog poretka Crne Gore.

Viši sud u Podgorici ga je 9. maja 2019. godine proglasio krivim za pokušaj državnog udara, te doneo odluku da Mandića i Kneževića osudi na zatvorsku kaznu u trajanju od po pet godina.

Oni su na konferenciji za štampu tim povodom kazali da ne pristaju da idu u zatvor. Knežević je tada rekao da „ukoliko se njima ili njihovim porodicama nešto dogodi dužnici će biti Milo Đukanović[5] i njegov brat Aco“.

Apelacioni sud Crne Gore je 5. februara 2021. godine ukinuo prvostepenu presudu kojom je trinaestoro optuženih za pokušaj terorizma, među kojima je i Milan Knežević, osuđeno na skoro 70 godina zatvora. Predmet „Državi udar“ vraćen je Višem sudu u Podgorici na ponovno suđenje pred potpuno izmenjenim Sudskim većem[6].

U obrazloženju ove odluke se, između ostalog, navodi da je veće Višeg suda na čelu sa sutkinjom Suzanom Mungošom, „potpuno pogrešno donosilo zaključke u odnosu na dokaze koji su provedeni tokom suđenja[7]„.

Konkretno, Apelacioni sud je utvrdio da se iz političkih govora Milana Kneževića ne može zaključiti da je pozivao na protest, te da se na osnovu njegovih putovanja u Rusiju ne može izvesti zaključak da je planirao državni udar u Crnoj Gori.

U Spužu zbog napada na policajca

Podgorički Osnovni sud je u oktobru 2017. godine osudio Kneževića na sedam meseci zatvora jer je tokom protesta u organizaciji Demokratskog fronta 17. oktobra 2015. godine fizički nasrnuo na policajca Miljana Markovića ispred zgrade Skupštine Crne Gore.

Obraćajući se javnosti Knežević je kazao da je reč o „klasičnoj zarobljenosti institucija“, te da ga takva presuda neće pokolebati i da će „nastaviti svoju političku i pravnu borbu“.

Od 20. marta 2018. godine boravio je u zatvoru u Spužu. Podneo je molbu za uslovni otpust Osnovnom sudu u Podgorici, što mu je i omogućeno, pa se nakon četiri meseca našao na slobodi.

Privođenje ili „stavljanje u zatvor“

Milan Knežević i njegov kolega Nebojša Medojević su se u novembru 2018. godine suočili sa novim pravnim problemom.

Naime, Knežević je nekoliko meseci ranije izjavio kako mu je sudija navodno nudio mito od deset hiljada evra kako bi odbacio optužnicu koja je protiv njega podignuta zbog napada na policajca tokom protesta 2015. godine, a za šta je on ranije odslužio četvoromesečnu kaznu.

Viši sud u Podgorici je u novembru 2018. godine u saopštenju naveo kako je odredio „stavljanje u zatvor“ zbog odbijanja poslanika da svedoče u odvojenim postupcima.

Time je sud uvažio žalbu Specijalnog državnog tužilaštva na odluku Apelacionog suda da ukine prvobitnu odluku Višeg suda o određivanju pritvora od dva meseca Medojeviću i Kneževiću.

Medojević je uhapšen, a Knežević je dve nedelje proveo u skupštini kako bi izbegao isti scenario.

Nanogica zbog nasilničkog ponašanja prema poslanicima DPS-a

Novu pravnu bitku Knežević je vodio i tokom proleća 2020. godine. Naime, sud mu je odredio kaznu kućnog pritvora u trajanju od četiri meseca, jer je 15. februara 2017. godine vređao i fizički nasrnuo na Miodraga Vukovića, Aleksandru Vuković, Miodraga Boba Radunovića i Luiđa Škrelju, poslanike Demokratske partije socijalista (DPS) u holu crnogorskog parlamenta.

I ovu presudu okarakterisao je kao „sramnu“, te istakao da će njeni donosioci i izvršioci kad tad krivično pravno odgovarati za zloupotrebu položaja.

Njegovi advokati su odmah nakon izricanja presude najavili žalbu Višem sudu. Posle devedeset dana provedenih u kućnom pritvoru dobio je uslovni otpust od strane Osnovnog suda. Kako je jednom prilikom kazao, ušao je u istoriju kao jedini poslanik koji je sednicama skupštine prisustvovao sa nanogicom.

Pritvor zbog Zakona o slobodi veroispovesti

Vlada Crne Gore, na čelu sa tadašnjim premijerom Duškom Markovićem, je u maju 2019. godine utvrdila i objavila predlog Zakona o slobodi veroispovesti ili uverenja i pravnom položaju verskih zajednica koji je izazvao buru u delu crnogorske javnosti.

Srpska pravoslavna crkva i Mitropolija crnogorsko-primorska ovaj potez su doživele kao pokušaj da im se oduzme imovina, a u njihovoj borbi da se to ne dogodi podržali su ih i poslanici Demokratskog fronta.

Zakon je na skupštinsku raspravu stigao krajem decembra 2019. godine, a rasprava koja je trajala 15 sati završila je njegovim usvajanjem od strane tada vladajućeg DPS-a i manjinskih partija koje su sa DPS-om činile vlast.

To je izazvalo oštre reakcije opozicionih predstavnika, pa je 18 poslanika DF-a privedeno. Protiv Kneževića, Mandića i Milana Zogovića podnesene su krivične prijave zbog izazivanja nereda u Skupštini Crne Gore.

Knežević je osumnjičen za sprečavanje službenog lica u vršenju službene dužnosti. Stavljalo mu se na teret da je sprečavao predsednika parlamenta Ivana Brajovića da radi[8].

Zbog spornog zakona je Mitropolija crnogorsko- primorska na čelu sa tadašnjim mitropolitom Amfilohijem pokrenula mirni protest u vidu litija kome su se, pored vernika i sveštenstva pridružili i poslanici DF-a i Milan Knežević.

Litije su trajale od kraja 2019. godine do polovine 2020. godine. Nova vlast je već u decembru 2021. godine usvojila izmene Zakona o slobodi veroispovesti kojim je regulisano pitanje imovine SPC.

Nova Vlada CG i „porođajne muke demokratije“

Nakon izbora koji su održani 30. avgusta 2020. godine koalicije „Za budućnost Crne Gore“, „Mir je naša nacija“ i „Crno na bijelo“ stekle su mogućnost da zajedno formiraju novu vladu, prvu nakon smene Đukanovićevog DPS-a.

Prvi problem nastao je već u septembru kada je nosilac liste koju su formirali DF i druge manje partije, mimo znanja ostatka koalicije potpisao sporazum sa liderima druge dve, do tada opozicione liste.

Time je Krivokapić stavio potpis na dokument kojim se obavezuje da neće menjati zastavu i himnu Crne Gore, da će ostati u NATO savezu, te da neće povlačiti priznanje nezavisnosti Kosova.

Knežević, Mandić i još neki političari DF-a su to doživeli kao izdaju volje naroda koji im je pružio poverenje na izborima.

I pored toga, Krivokapić je izabran za mandatara, te je odlučio da u njegovoj vladi umesto političara budu eksperti.

Uprkos svemu, Knežević i ostatak poslaničkog kluba DF-a glasali su u Skupštini za novu Vladu, ali su i „obećali“ da neće biti milosrdni u kritikama budućih odluka te vlade.

Vladajuću većinu „uzdrmala“ je Krivokapićeva odluka o smeni dotadašnjeg ministra pravde Vladimira Leposavića. On je tražio smenu Leposavića nakon što je ministar kazao da je „spreman da prizna da se u Srebrenici desio genocid, kada se to nedvosmisleno utvrdi“.

Njegova smena se našla pred poslanicima u Skupštini, a 16. juna 2021. godine deo nove vlasti i opozicija opozvali su ministra pravde.

Na istoj sednici je odlukom većine poslanika usvojena Rezolucija o zabrani negiranja genocida u Srebrenici, a to je navelo poslanike DF-a da izađu iz Skupštine i da proglase bojkot[9].

Knežević, Mandić i ostali članovi Demokratskog fronta zatražili su od Krivokapića da podnese ostavku jer ga više ne podržava skupštinska većina.

Privatni život

Milan Knežević je rođen 1980. godine u Podgorici. U rodnom gradu je završio osnovnu i srednju školu, a diplomirao je Srpski jezik i književnost na Filozofskom fakultetu u Nikšiću.

S obzirom na to da je prepoznat kao jedan od najvećih protivnika vlasti Mila Đukanovića i njegovog DPS-a, kao i oštar kritičar pravosudnog sistema Crne Gore, često je u fokusu javnosti.

Kako kaže, zbog njegove borbe protiv režima i stavova koje javno iznosi ispaštali su i članovi njegove porodice. Tako je 31. januara 2020. godine njegova majka privedena, pa puštena jer je navodno ometala i omalovažavala službenike policije prilikom pretresa njihove kuće[10].

Knežević je u dugogodišnjoj vezi sa Beograđankom Tamarom Magdalenić, koja je takođe bila pod istragom zbog sumnje da je učestvovala u navodnom pokušaju državnog udara iz 2016. godine.

Milan Knežević je po nacionalnosti Srbin, a po veroispovesti pravoslavac.

Bibliografija

Zbirke pesama

Deponija snova (2007.)
Avlija bivših (2008.)
Dnevnik sitnih grehova (2009.)
Elektronska identifikacija birača (2010.)
Nijemi dijalozi (2011.)
Robijaški refreni (2012.)

Zastupljen je u zbirkama „Dan poslije budućnosti“ iz 1999. godine i „Predio u praskozorje“ iz 2008. godine, te u antologiji „Van kutije“ iz 2009. godine.

Romani

Obala nesanice (2021.)

Nagrade

Nagrada “Mirko Banjević”, koju tradicionalno dodjeljuje istoimena književna zajednica, dodijeljena je Milanu Kneževiću za zbirku poezije „Robijaški refreni“ (2020). (Uručena u decembru 2021.)

U velikoj sali beogradskog pozorišta „Slavija“, 5. januara 2022. godine, za „Ježevdan“, u slavu srpske satire, na dan osnivanja „Ošišanog ježa“, najstarijeg humorističko-satiričnog časopisa na Balkanu, održano je veliko veče humora i satire, koje se tradicionalno organizuje petog januara uz prisustvo velikog broja najeminentnijih srpskih satiričara, na kojem je Milan Knežević proglašen za dobitnika godišnje nagrade uredništva, saradnika i čitalaca „Ježa“, „Slobodan Kostić“, za humor u satiri, za roman „Obala nesanice“, koji je 2021. godine objavio ugledni beogradski izdavač „Štampar Makarije“.

Književno priznanje, nagrada „Radoje Domanović“, Udruženja književnika Srbije (UKS), dodijeljeno je Milanu Kneževiću za najuspješniji satirični roman, objavljen u 2021. godini, za „Obalu Nesanice“, (proglašeno u martu 2022. godine).

Nagrada Književnog društva Kosova i Metohije za 2021. „Velika Gramata“, najveće priznanje za književno stvaralaštvo, očuvanje srpskog jezika i kulture, koje to Društvo već tradicionalno dodjeljuje uglednim stvaraocima srpskog govornog područja, dodijeljena je Milanu Kneževiću u avgustu 2021. (proglašen kao dobitnik, u oktobru 2022. godine uručena u Gračanici).