Goran Svilanović

Biografija

Goran Svilanović je srpski doktor pravnih nauka, političar i diplomata, bivši ministar spoljnih poslova Savezne Republike Jugoslavije (SRJ), te bivši generalni sekretar Regionalnog veća za saradnju (RCC). Rođen je 22. oktobra 1963. godine u Gnjilanu. Oženjen je Dušicom Svilanović (rođena Radukić) s kojom ima dvoje dece, ćerku Danicu i sina Tihomira.

Karijeru je započeo kao asistent na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu gde je radio do 1998. godine. U međuvremenu je postao koordinator SOS telefona za pomoć žrtvama diskriminacije, a potom i predsednik Veća za ljudska prava Centra za antiratnu akciju u Beogradu.

Političku karijeru je započeo devedesetih godina prošlog veka kao član Građanskog saveza Srbije. Obavljao je funkcije portparola i potpredsednika GSS-a, a 1999. godine je izabran za lidera stranke. Nakon izbora 2000. godine postao je šef diplomatije Savezne Republike Jugoslavije (kasnije Državna zajednica Srbije i Crne Gore).

Diplomatsku karijeru je nastavio nakon završetka mandata ministra spoljnih poslova. Bio je član mnogih nevladinih organizacija, te član Pakta za stabilnost, kasnije Regionalnog veća za saradnju. Za generalnog sekretara Regionalnog veća za saradnju biran je dva puta. Mandat mu je istekao u decembru 2018. godine.

Detinjstvo i obrazovanje

Goran Svilanović je rođen 1963. godine u Gnjilanu, na Kosovu i Metohiji. Njegov otac Tihomir Svilanović je po struci doktor poljoprivrednih nauka, a majka Stavrula Svilanović računovođa. Kada mu je bilo sedam godina Tihomir i Stavrula su odlučili da se sa sinovima presele u Beograd.

Goran je pohađao osnovnu školu na Paliluli, te beogradsku Petu gimnaziju. Godine 1983. upisao je Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu. Diplomirao je 1987. godine kao jedan od najboljih studenata u klasi, sa prosečnom ocenom 9,70.

Kao stipendista „Sasakava fondacije“ („Sasakawa Foundation“) proveo je godinu dana na Pravnom fakultetu Sarbriken („Saarbrücken“) u Nemačkoj, te na Evropskom univerzitetskom centru za mirovne studije (European University Center for Peace Studies) u Austriji.

Školovanje je nastavio na matičnom fakultetu, te Institutu za ljudska prava (The international institute of Human Rights) u Strazburu. Tamo je 1991. godine odbranio magistarsku tezu na temu „Razlozi za ponavljanje parničnog postupka“ („Repetition of Civil Litigation“). Iste godine je magistrirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu.

Zvanje doktora pravnih nauka stekao je 2007. godine na Univerzitetu Union u Beogradu odbranivši disertaciju na temu „Materijalno pravna dejstva građanskih sudskih odluka“ („Legal Effects of the Civil Courts Decisions“).

Govori engleski i nemački jezik.

Akademska karijera

Akademsku karijeru Svilanović je započeo na Pravnom fakultetu u Beogradu, gde je u periodu od 1989. do 1998. godine bio asistent na predmetu „Građansko procesno pravo“. Za to vreme je objavio nekoliko članaka i studija iz oblasti građanskog prava i građanskog procesnog prava, te položaju izbeglica i problemu sticanja državljanstva.

Dalji napredak u karijeri predavača na Pravnom fakultetu prekinut je 1998. godine. Naime, Svilanović je bio deo grupe profesora i asistenata koji su se pobunili protiv novog Zakona o univerzitetima koji je Skupština Srbije usvojila 1998. godine. Zato je cela grupa smenjena sa svojih pozicija uključujući i njega.

Tokom 2008. i 2009. godine predavao je predmete „Građansko procesno pravo“ i „Nasledno pravo“ na Pravnom fakultetu Univerziteta Union u Beogradu.

Politička karijera

Pre nego što je odlučio i zvanično da se uključi u politički život tadašnje Savezne Republike Jugoslavije, Svilanović je 1989. godine bio saradnik Jugoslovenskog foruma za ljudska prava. U politiku se zvanično uključio ranih devedesetih godina. Naime, profesorka sociologije Vesna Pešić je 1992. godine sa grupom istomišljenika osnovala liberalnu i socijaldemokratsku političku partiju Građanski savez Srbije.

S obzirom da je GSS od svog osnivanja vodio antiratnu politiku ne čudi što je Pešićeva bila jedan od osnivača Centra za antiratno delovanje. Upravo je Goran Svilanović u periodu od 1993. do 1996. godine vodio SOS telefon za žrtve nacionalne, etničke, verske, političke i sindikalne diskriminacije u Centru za antiratnu akciju.

U periodu od 1996. do 1998. godine bio je predsednik Veća za ljudska prava Centra za antiratnu akciju. Za portparola GSS-a je izabran 1997. godine, a sledeće godine je postao potpredsednik stranke.

Pošto je iste godine zbog protivljenja novom Zakonu o univerzitetima izbačen sa Pravnog fakulteta zaposlio se u Advokatskoj kancelariji „Mikijelj Janković i Bogdanović“ gde je radio do 2000. godine. U martu 1999. godine je izabran za predsednika Građanskog saveza Srbije, te kao najmlađi politički lider u tom momentu, pridružuje se opozicionoj koaliciji Savez za promene.

Tokom izborne kampanje isticao je da će GSS i nova demokratska vlada „garantovati Dejtonski i Kumanovski sporazum, te poštovati odluke građana Crne Gore.

Demonstracije protiv režima Slobodana Miloševića kulminirale su u oktobru 2000. godine, kada je Savezna izborna komisija (SIK) objavila rezultate predsedničkih izbora. Prema njihovim podacima u drugi krug izbora prošli su Milošević i Vojislav Koštunica, kandidat opozicije. Opozicioni lideri, ali i dobar deo stanovništva Srbije smatrao je da su izbori pokradeni, te da je veći broj glasova osvojio Koštunica.

Nakon što je Milošević priznao izborni poraz, Vladu i Skupštinu su formirale demokratske stranke. Svilanović je izabran za poslanika u Skupštini, ali se mandata odrekao pošto je prihvatio ponudu da bude na čelu Ministarstva spoljnih poslova SR Jugoslavije. Tu funkciju je i pod tim imenom obavljao do februara 2003. godine, a pošto je SRJ postala Državna zajednica Srbije i Crne Gore, Svilanović je funkciju nastavio da obavlja kao ministar diplomatije „nove“ države sve do isteka mandata.

Posle izbora 2000. godine GSS je dobijao sve veću podršku. Osvojili su devet poslaničkih mandata, oko stotinu odborničkih mesta u lokalnim parlamentima širom Srbije, poziciju gradonačelnika Beograda, dve ministarske pozicije, te nekoliko članova u raznim odborima. Na izborima koji su održani četiri godine kasnije dobili su pet mandata u Skupštini Srbije. Poslaničko mesto osvojio je i Goran Svilanović.

Na Skupštini GSS-a koja je održana u decembru 2004. godine za novu predsednicu stranke izabrana je Nataša Mićić, dok je Svilanović ostao jedan od članova Glavnog odbora sve dok se GSS 2007. godine nije ujedinio sa Liberalnom demokratskom partijom (LDP) Čedomira Jovanovića.

Diplomatska karijera

Tokom naredne dve godine bio je član Međunarodnog komiteta za Balkan, tzv. Amatove komisije, te Ekspertske grupe (Senior Review Group) Pakta stabilnosti u Jugoistočnoj Evropi koja je predložila transformaciju Pakta u Veće za regionalnu saradnju. Zbog obaveza u Paktu za stabilnost, tj. Veću za regionalnu saradnju 2007. godine je predao mandat poslanika u Skupštini Srbije.

Od decembra 2008. godine bio je koordinator za ekonomske i ekološke aktivnosti Organizacije za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS – Organization for securty and co-operation in Europe – OSCE). Sledeće godine je izabran za člana organizacije ELNET – Mreže evropskih lidera.

U OEBS-u je na poziciji koordinatora ostao do decembra 2012. godine, a u januaru 2013. je izabran za generalnog sekretara Regionalnog veća za saradnju (RCC). U međuvremenu je učestvovao u raznim radnim grupama, poput one koja je 2014. godine razmatrala reformu Energetske zajednice. Za generalnog sekretara je biran dva puta, a mandat mu je istekao u decembru 2018. godine. Na toj funkciji ga je nasledila Majlinda Bregu.

Kako se navodi u njegovoj zvaničnoj biografiji, dugogodišnje iskustvo u akademskim i političkim krugovima, državnom parlamentu i vladi, te nevladinim organizacijama iskoristio je za postizanje što boljih rezultata u regionalnim i međunarodnim organizacijama. Kao generalni sekretar RCC-a rukovodio je radom nekoliko regionalnih organizacija, te sa svojim timom radio na implementaciji Strategije za Jugoistočnu Evropu 2020.

Posredovao je radom međunarodnih konferencija čiji cilj je bio ekonomsko, društveno, kulturološko i svako drugo zbližavanje zemalja u regionu. Bio je zadužen i za koordinaciju i praćenje dugogodišnjeg akcionog plana za regionalni ekonomski razvoj na području šest zemalja Zapadnog Balkana.

Za to vreme ostvario je dobru saradnju sa liderima zemalja Istočne i Jugoistočne Evrope, zemalja članica Evropske unije, američkim i ruskim zvaničnicima, te rukovodiocima zemalja Centralne Azije.

Privatni život

Goran Svilanović je oženjen Dušicom Radukić. Upoznali su se u Pančevu i to kada je njegov prijatelj iz vojske po završetku vojnog roka pravio zabavu u Pančevu. Venčali su se, a 1991. godine dobili ćerku Danicu. Sedam godina kasnije dobili su sina Tihomira.

Prema pisanju beogradskih medija Dušica je jedno vreme radila na kao asistent na Poljoprivrednom fakultetu, a u periodu dok je Svilanović bio ministar spoljnih poslova ona je bila direktorka marketinga trgovačkog lanca „Merkator“.

Svilanović je jedan od političara o čijem privatnom životu se vrlo malo zna. Uprkos višegodišnjoj političkoj i diplomatskoj karijeri njegovo ime se retko pojavljivalo u tekstovima koji ne govore o poslu kojim se bavi. Ostaće zapamćen kao jedan od onih političkih lidera čiji nastupi nisu gorljivi, nego upravo suprotno, umereni i staloženi. U jednom intervjuu kazao je da mu upravo psovke i vređanja u političkim diskusijama najviše smetaju.

Mediji i kolege ga opisuju kao pristojnog, kulturnog i obrazovanog čoveka, koji je umeo da iskoristi pozicije na kojima se nalazio.

Svilanović je po nacionalnosti Srbin, a po veroispovesti pravoslavac.

Izvori:

• http://pravnifakultet.rs/nastavnici-saradnici-bivsi/
• https://ec.europa.eu/regional_policy/en/conferences/adriatic-ionian/2016/bio#jacometti
• https://www.linkedin.com/in/goran-svilanovi%C4%87-548197165/?trk=pub-pbmap&originalSubdomain=ba
• https://www.b92.net/info/vesti/pregled_stampe.php?yyyy=2003&mm=08&dd=22&nav_id=117435