Tom Kruz

Biografija

Tomas Kruz Mapoter IV (Thomas Cruise Mapother IV), poznatiji kao Tom Kruz (Tom Cruise) je američki glumac i filmski producent koji je u dosadašnjoj karijeri osvojio tri nagrade Zlatni globus i nekoliko nominacija za Oskara. Rođen je 3. jula 1962. godine u Sirakruzu, u američkoj saveznoj državi Njujork.

Sa zaradom od preko 570 miliona dolara Kruz se smatra jednim od najplaćenijih glumaca na svetu. Njegovi filmovi su zaradili preko četiri milijarde dolara u Severnoj Americi, a preko 10,1 milijardu širom sveta, što ga čini jednom od najbogatijih ljudi u filmskoj industriji.

Glumačku karijeru je započeo početkom 80-ih godina 20. veka, a na filmsko platno se „probio“ komedijom „Rizičan posao“ („Risky Business“) iz 1983. i akcijskim filmom „Top Gan“ („Top Gun“) iz 1986. godine. Pažnju brojnih reditelja privukao je ulogama u filmovima „Boja novca“ („The Color of Money“), „Kišni čovek“ („Rain Man“) i „Rođen 4. jula“ („Born on the Fourth of July“).

Uloga Rona Kovica u poslednjem od navedenih holivudskih ostvarenja donela mu je nagradu Zlatni globus, te nominaciju za Oskara u kategoriji najbolji glumac. Kao jedna od najvećih holivudskih zvezda 90-ih godina prošlog veka, Kruz je snimio na desetine komercijalno uspešnih filmova, poput „Malo dobrih ljudi“(„A Few Good Men“), „Firma“ („The Firm“), „Intervju sa vampirom“ („Interview with the Vampire“) i „Džeri Mekgvajer“ („Jerry Maguire“) koji mu je doneo novi Zlatni globus u kategoriji najbolji glumac, te novu nominaciju za Oskara.

Ista priznanja je dobio i za ulogu motivacijskog govornika u filmu „Magnolija“ („Magnolia“) iz 1999. godine. Lik heroja Itana Hanta (Ethan Hunt) koga je u periodu od 1996. do 2018. godine tumačio čak šest puta u franšizi „Nemoguća misija“ („Mission: Imposible“) doneo mu je planetarnu popularnost.

Kruz je u periodu od 2001. do 2014. godine snimio nekoliko komercijalno uspešnih filmova, poput „Nebo boje vanile“ („Vanilly Sky“), „Suvišni izveštaj“ („Minority Report“), „Poslednji samuraj“ („The Last Samurai“), „Kolateral“ („Collateral“), „Rat svetova“ („War of Worlds“), „Noć i dan“(„Knight and Day“), „Džek Ričer“ („Jack Reacher“), „Zaborav“ („Oblivion“), „Na rubu vremena“ („Egde of Tomorow“) i drugih.

Glumac je bio u braku sa kolegicama Mimi Rodžers (Mimi Rogers), Nikol Kidman (Nicole Kidman) i Kejti Holms (Katie Holmes). Ima dvoje usvojene dece i biološku ćerku koju je dobio u braku sa Kejti Holms.

Otvoreni je zagovornik sajentologije, za koju kaže da mu je pomogla da se izbori sa disleksijom. Tokom dvehiljaditih je izazvao brojne kontroverze jer je radio na promociji toga da sajentologija dobije status zvaničnereligije u Evropi.

 

View this post on Instagram

 

I know many of you have waited 34 years. Unfortunately, it will be a little longer. Top Gun: Maverick will fly this December. Stay safe, everyone.

A post shared by Tom Cruise (@tomcruise) on Apr 2, 2020 at 12:29pm PDT

Detinjstvo i obrazovanje

Tom Kruz je rođen u Sirakruzu, u Njujorku 1962. godine. Njegova majka je bila učiteljica Meri Li Fajfer (Mary Lee Pfeifer), a otac inženjer elektrotehnike Tomas Kruz Mapoter Treći (Thomas Cruise Mapother III).  Glumac ima tri sestre, Li En (Lee Anne), Merijen (Marian) i Kes (Cass).  Rođak mu je i glumac Vilijam Mapoter (William Mapother), sa kojim je snimio nekoliko filmova.

Tom je odrastao u siromašnoj katoličkoj porodici. Oca je često opisivao kao nasilnika i kukavicu koji je tukao svoju decu. U jednom intervjuu je priznao da je Tomas Stariji kad god bi nešto pošlo po zlu brutalno pretukao njega i sestre.

Deo detinjstva je proveo u Kanadi, gde je njegov otac radio kao savetnik za odbranu u tamošnjoj vojsci. Krajem 1971. godine su se nastanili u Bekon Hilu, u Otavi. Četvrti i peti razred je završio u državnoj školi Robert Hopkins (Robert Hopkins) i već tu je počeo da glumi u pozorišnim predstavama.

Nakon toga je pohađao srednju školu Henri Munro (Henry Munro) u Otavi. Iste godine majka je napustila oca i sa decom se preselila u Sjedinjene Države. Godine 1978. se udala za Džeka Sauta (Jack South), a Tomas Kruz stariji je preminuo 1984. godine od raka.

Kao stipendista katoličke crkve kratko je boravio u franjevačkom sjemeništu u Sinsinatiju, te je pre nego što se zainteresovao za glumu želeo da postane sveštenik. Priznaje da je za 14 godina promenio čak 15 različitih škola.

Tokom srednje škole je igrao američki fudbal, ali su ga izbacili iz prvog tima nakon što su ga uhvatili kako pije pivo pre utakmice. Srednju školu Glen Ridž (Glen Ridge) u Nju Džersiju je završio 1980. godine.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Tom Cruise (@tomcruise) on Jan 27, 2018 at 6:13am PST

Glumačka karijera

Uz blagoslov majke i očuha, Tom se sa 18 godina preselio u Njujork kako bi se ostvario u svetu glume. Nakon toga se preselio u Los Anđeles, gde je snimio nekoliko televizijskih uloga. Kada je potpisao ugovor sa agencijom CAA, dobio je i prve filmske uloge.

Jedna od prvih uloga na velikom platnu bila je u filmu „Večna ljubav“ („Endless Love“) iz 1981. godine, a ubrzo nakon toga je igrao sporednu ulogu studenta vojne akademije u filmu „Pobuna u vojnoj akademiji“ („Taps“). Dve godine kasnije je bio deo glumačke postave filma „Autsajderi“ („The Outsiders“), te se pojavio u filmovima „Pravi koraci“ („All the Right  Moves“) i „Risky Business“, gde je privukao pažnju filmskih kritičara i reditelja.

To potvrđuje i činjenica da mu je Ridli Skot (Ridley Scott) poverio glavnu ulogu u epskoj fantaziji pod nazivom „Legenda“ („Legend“) koja je objavljena 1985. godine. Status zvezde u usponu učvrstio je glavnom ulogom u akcijskom blokbasteru „Top Gun“ koji je zaradio preko 345 miliona dolara u bioskopima širom sveta.

Uspeh „Top Gun-a“, pratio je i film „The Color of Money“ u kome je Kruz scenu delio sa čuvenim kolegom Polom Njumenom (Paul Newman).  Uloga u filmu „Koktel“ („Cocktail“) koji je snimio 1988. godine mu je donela nominaciju za nagradu „Razzie“ za najgoreg glumca.

Ipak, kasnije iste godine se u bioskopima pojavio „Kišni čovek“ („Rain Man“) u kome je scenu delio sa Dastinom Hofmanom (Dustin Hoffman), a koji im je doneo Oskara za najbolji film, dok je Kruz osvojio i nagradu za najboljeg glumca na filmskim susretima u Kanzasu.

Naredne godine je utelovio paralizovanog ratnog veterana iz Vijetnama Rona Kovica u filmu „Rođen 4. jula“ („Born on the Fourth July“), što mu je donelo nagradu Zlatni globus za najboljeg glumca, nagradu Udruženja filmskih kritičara Čikaga, nagradu People’s Choice za omiljenog filmskog glumca, te nominacije za Oskara i nagradu BAFTA za najboljeg glumca.

Kruz je 1990. godine tumačio auto-trkača u sportskoj drami „Dani groma“ („Days of Thunder“), a dve godine kasnije je snimio dramu „Tamo daleko“ („Far and Away“). Niti jedan od ova dva filma kritičari nisu mnogo nahvalili, ali ih je publika odlično prihvatila jer su scene delili Tom Kruz i Nikol Kidman, jedan od najvoljenijih holivudskih parova.

Za razliku od prethodna dva filma koje je Tom snimio, triler „Firma“ („The Firm“) je doživeo uspeh kod kritičara, ali i u bioskopima. Naredne godine je sa Bredom Pitom (Brad Pitt), Antoniom Banderasom (Antonio Banderas) i Kristijanom Slejterom (Christian Slater) snimio horor film „Intervju sa vampirom“ („Interview with Vampire“) baziran na najprodavanijem romanu književnice Eni Rajs (Anne Rice).

Autorka je priznala da Kruz nije bio njen prvi izbor za ulogu, nego je planirala da je poveri Džulijanu Sendsu (Julian Sands), ali je nakon premijere filma nahvalila mladog glumca. Što je još važnije, film je dobro prošao i kod kritike i kod publike.

Godina 1996. je bila veoma uspešna za mladog glumca jer su se tada u bioskopima pojavili filmovi „Nemoguća misija“ („Mission: Impossible“) i „Džeri Mekgvajer“ (          „Jerry Maguire“) koje je publika odmah zavolela. Naime, Kruz se tada prvi put pojavio u ulozi superšpijuna Itana Hanta. Osim toga, naslovna uloga u filmu „Džeri Mekgvajer“ mu je donela nagradu Zlatni globus i nominaciju za Oskara.

Tri godine kasnije je sa Nikol Kidman snimio erotski film „Oči širom zatvorene“ („Eyes Wide Shut“), reditelja Stenlija Kjubrika (Stanley Kubick), te preuzeo sporednu ulogu motivacijskog govornika Frenka Makija (Frank T.J. Mackey) u drami „Magnolija“ („Magnolia“), koja mu je donela još jedan Zlatni globus i nominaciju za Oskara.

U drugom delu serijala „Nemoguća misija“ koji se u bioskopima pojavio 2000. godine, Tom je ponovo tumačio Itana Hanta. Film je postao blokbaster, te zaradio skoro 547 miliona dolara. Kruz je osvojio MTV nagradu za najboljeg glumca.

„Vanilla Sky“, „The Last Samurai“ i „Collateral“

Narednih pet projekata na kojima je radio doživeli su dobre ocene filmske kritike, ali i veliki komercijalni uspeh. Naime, 2001. godine je sa Kameron Dijaz (Cameron Diaz) i Penelope Kruz (Penélope Cruz) snimio romantični triler „Vanilla Sky“. Nakon toga je snimio „Minority Report“, akcijski film u režiji Stivena Spilberga (Steven Spielberg), baziran na naučno-fantastičnoj priči Filipsa Dika (Philips K. Dick).

Usledila je akcijska drama „The Last Samurai“ koja mu je donela nominaciju za Zlatni globus. Nakon toga je utelovio misterioznog ubicu Vinsenta (Vincent) u filmu Majkla Mana (Michael Mann) pod nazivom „Collateral“.

„War of the Worlds“, „Valkyrie“ i „Oblivion“

Nova saradnja sa Spilbergom je 2005. godine u bioskope donela „War of the Worlds“, filmsku adaptaciju istoimenog romana H.G. Velsa (H.G. Wells). Sa zaradom od 591.4 miliona dolara širom sveta, postao je jedan od komercijalno najuspešnijh filmova svih vremena.

Iste godine Kruz je dobio nagradu People’s Choice za najdražu mušku filmsku zvezdu, te MTV nagradu. U periodu od 2002. do 2009. godine čak je sedam puta nominovan za nagradu „Saturn“. Devet od deset filmova u kojima je glumio tokom dvehiljaditih zaradilo je preko 100 miliona dolara u bioskopima.

Ulozi akcijskog junaka Itana Hanta se vratio 2006. godine kada je premijerno prikazan treći nastavak „Nemoguće misije“. Ovaj deo je kritika najlošije prihvatila, ali je zaradio preko 400 miliona dolara od prodaje ulaznica u bioskopima širom sveta.

Jedna od retkih sporednih uloga koje je prihvatio bila je ona u filmu „Glineni golubovi“ („Lions and Lambs“)  koji je razočarao i kritiku i publiku. Nakon toga je sa Benom Stilerom (Ben Stiler), Džekom Blekom (Jack Black) i Robertom Daunijem Džuniorom (Robert Downey Jr.) snimio akcijsku komediji „Tropska oluja“ („Tropic Thunder“). Premda je Kruz nominovan za nagradu Zlatni globus, film je proglašen najgorim u 2008. godini.

Mnogo bolje je prošao istorijski triler „Operacija Valkira“ („Valkyrie“) u kome je igrao nemačkog oficira koji pokušava da ubije Adolfa Hitlera (Adolf Hitler).

U martu 2010. godine Tom je završio snimanje akcijske komedije „Knight and Day“ u kojoj je ponovo udružio snage sa kolegicom Kameron Dijaz. Nakon toga je četvrti put utelovio Itana Hanta u filmu „Nemoguća misija: Protokol Duh“ („Mission Imposible: Ghost Protocol“). Film je premijerno prikazan u decembru 2011. godine, a postao je jedan od najgledanijih u serijalu.

Iste godine Tom Kruz je dobio nagradu Centra Sajmon Vizental (Simon Wiesenthal) i Muzeja toleranicije kao priznanje za svoj humanitarni rad. Polovinom 2012. godine se u bioskopima pojavio film „Rock of Ages“ koji govori o najvećim rok en rol zvezdama 80-ih godina 20. veka.

Kruz je glumio Džeka Ričera u filmskoj adaptaciji romana „One Shot“ britanskog književnika Li Čajlda (Lee Child). Premda ljubitelji Čajldovog Ričera nikako nisu mogli da zamisle Toma kao penzionisanog vojnika visokog skoro dva metra, film je dobio vrlo pozitivne kritike, te u bioskopima zaradio preko 216 miliona dolara.

Sa Morganom Frimenom (Morgan Freeman) i Olgom Kirilenko (Olga Kurylenko), Kruz je 2013. godine snimio naučno-fantastični film „Oblivion“, baziran na romanu Džozefa Kosinskog (Joseph Kosinski). Film je izazvao oprečne reakcije, ali je zaradio preko 285 miliona dolara širom sveta.

Do polovine 2015. godine njegovi filmovi su u svetskim bioskopima zaradili oko 8.2 milijarde dolara.

„Nemoguća misija“: 791 milion dolara

Kruz se vratio ulozi Itana Hanta u petom nastavku franšize „Nemoguća misija“ koja je 2015. godine objavljena pod nazivom „Nemoguća misija: Otpadnička nacija“ („Mission: Impossible – Rogue Nation). Ovog puta, pored toga što je utelovio glavnog junaka, Tom je bio i jedan od producenata filma.

Ostale uloge su pripale Sajmonu Pegu (Simon Pegg) koji je igrao Bendžija i Džeremiju Rajneru koji je tumačio Vilijama Branda (William Brandt). Film je režirao Kristofer Mekgari (Christopher McQuarrie), a publika i kritika su ga dobro prihvatile.

U rimejku horor filma Borisa Karlofa (Boris Karloff) iz 1932. godine pod nazivom „Mumija“ („The Mummy“) glumio je narednika Nika Mortona (Nick Morton), dok su za produkciju bili zaduženi Aleks Kurcman (Alex Kurtzman), Kris Morgan (Chris Morgan) i Šon Danijel (Sean Daniel). Ovog puta kritike su bile nemilosrdne, a ni zarada u bioskopu nije bila sjajna kao kod prethodnih Kruzovih filmova.

Međutim, kada se 2018. godine u bioskopima pojavio šesti nastavak franšize „Nemoguća misija“ pod nazivom „Razilaženje“ („Mission: Impossible – Fallout) zarada širom sveta je prešla 791 milion dolara. To je postao Kruzov najprofitabilniji film u karijeri.

Producentska karijera

Kruz je zajedno sa svojom bivšom agentkinjom Polom Vagner (Paula Wagner) 1993. godine osnovao producentsku kuću „Cruise/Wagner Production“. Njihov prvi projekat je bio blokbaster „Nemoguća misija“ iz 1996. godine.

Mediji su objavili da je Kruzova produkcijska kuća radila na scenariju za film „The Devil in the White City“ koji govori o serijskom ubici H.H. Holmsu (H.H. Holmes). Međutim, filmski studio „Appian Way“ u vlasništvu glumca Leonarda Di Kaprija (Leonardo DiCaprio) takođe priprema film na istu temu u kome će Di Kaprio igrati glavnu ulogu.

Tom Kruz je producirao mnoge filmove u kojima je glumio, poput „Nemoguće misije“, „Neba boje vanile“ i mnogih drugih.

U avgustu 2006. godine filmski studio „Paramont“ (Paramount Pictures“) objavio je raskid četrnaestogodišnje saradnje sa slavnim glumcem i njegovom filmskom kućom. Kao razlog su naveli Kruzove kontroverzne stavove i ponašanje, međutim Kruz i Vagnerova su naveli sasvim druge razloge za prekid saradnje.

Ipak, analitičari poput Edvarda Džeja Epstina (Edward Jay Epstein) su tvrdili da je glavni razlog za prestanak saradnje to što su Kruz i Vagnerova ostvarili mnogo veću dobit od prodaje DVD-ova filma „Neoguća misija“,što se čelnicima „Paramonta“ nije svidelo.

Par meseci nakon razlaza sa „Paramontom“, Kruz i Vagnerova su objavili da su preuzeli filmski studio „United Artists“, gde Kruz radi kao producent i glumac, dok Vagnerova obavlja funkciju izvršnog direktora.  Njihov prvi projekat je bila „Operacija Valkira“ koja je doživela veliki komercijalni uspeh.

Takođe, film „Glineni golubovi“ u kome su, pored Kruza glavne uloge tumačili Robert Redford (Robert Redford) i Meril Strip (Meryl Streep), a koji je objavljen 2007. godine, izašao je iz „kuhinje“ „United Artists-a“.

Pola Vagner je u avgustu 2008. godine odsupila sa položaja izvršne direktorke u „United Artists-u“, ali je zadržala svoj deo vlasništva nad kompanijom.

Privatni život

Ljubavni život slavnog glumca je od osamdesetih godina prošlog veka u žiži interesovanja domaće, ali i svetske javnosti. Od ranih osamdesetih do polovine decenije bio je u vezi sa Rebekom De Mornej (Rebecca De Mornay) koja je tri godine starija od njega. Nakon toga se zabavljao sa devet godina starijom Pati Skalfa (Patti Scialfa), a potom mu je devojka bila 16 godina starija pevačica Šer (Cher).

Glumicom Mimi Rodžers se oženio 9. maja 1987. godine, a razveli su se 4. februara 1990. godine. Glumac je naveo da ga je upravo bivša supruga upoznala sa verovanjima sajentističke crkve.

Svoju drugu suprugu, australijsku glumicu Nikol Kidman upoznao je na snimanju filma „Days of Thunder“ 1990. godine. Venčali su se 24. decembra 1990. godine. Dve godine kasnije usvojili su devojčicu po imenu Isabela Džejn (Iabella Jane), a 1995. godine dečaka Konora Entonija (Connor Antony).

Godine 2007. Nikol je podnela zahtev za razvod braka, a kasnije je demantovala novinske napise da je u tom momentu bila trudna i da je doživela spontani pobačaj. Glumica je izjavila da je reč o ektopičnoj trudnoći, te da je zato završena tako kako je završena.

Američki tabloidi su ga povezivali sa glumicom Penelope Kruz koju je upoznao 2001. godine tokom snimanja filma „Nebo boje vanile“. Vezu su okončali 2004. godine, a nakon toga se glumac kratko zabavljao sa britansko-iranskom kolegicom Naznin Boniadi (Nazanin Boniadi).

U aprilu 2005. godine Tom je započeo vezu sa glumicom Kejti Holms. Istog meseca su ih paparaci uslikali u Rimu, te je njihova veza izašla u javnost. Na gostovanju kod Opre Vinfri (Oprah Winfrey), priznao je da se zabavljaju. Već 6. oktobra 2005. godine holivudske zvezde su obradovale svoje fanove vešću da čekaju dete.

Kejti je u aprilu 2006. godine rodila devojčicu koju su nazvali Suri (Suri Cruise) Venčali su se 18. novembra u Italiji, a ceremoniji su prisustvovale mnoge poznate ličnosti.  Kruzov kum je bio Dejvid Miskavidž (David Miscavige), jedan od poznatih sajentologa.

Međutim, šest godina kasnije, Kejti je podnela zahtev za razvod braka. Polovinom 2012. godine su se sporazumno dogovorili o podeli imovine, ali su se potrudili da detalji tog razvoda nikad ne ugledaju svetlost dana.

Filmografija

Filmovi

• 1981. Endless Love
• 1981. Taps
• 1983. The Outsiders
• 1983. Losin’ It
• 1983. Risky Business
• 1983. All the Right Moves
• 1985. Legend
• 1986. Top Gun
• 1986. The Color of Money
• 1988. Cocktail
• 1988. Rain Man
• 1989. Born on the Fourth of July
• 1990. Days of Thunder
• 1992. Far and Away
• 1992. A Few Good Men
• 1993. The Firm
• 1994. Interview with the Vampire
• 1996. Mission: Impossible
• 1996. Jerry Maguire
• 1998. Without Limits
• 1999. Eyes Wide Shut
• 1999. Magnolia
• 2000. Mission: Impossible 2
• 2001. Stanley Kubrick: A Life in Pictures
• 2001. The Others
• 2001. Vanilla Sky
• 2002. Space Station 3D
• 2002. Minority Report
• 2002. Austin Powers in Goldmember
• 2002. Narc
• 2003. Shattered Glass
• 2003. The Last Samurai
• 2004. Collateral
• 2005. War of the Worlds
• 2005. Elizabethtown
• 2006. Ask the Dust
• 2006. Mission: Impossible III
• 2007. Lions for Lambs
• 2008. Tropic Thunder
• 2008. Valkyrie
• 2010. Knight and Day
• 2011. Mission: Impossible – Ghost Protocol
• 2012. Rock of Ages
• 2012. Jack Reacher
• 2013. Oblivion
• 2014. Edge of Tomorrow
• 2015. Mission: Impossible – Rogue Nation
• 2016. Jack Reacher: Never Go Back
• 2017. The Mummy
• 2017. American Made
• 2018. Mission: Impossible – Fallout
• 2020. Top Gun: Maverick
• 2021. Mission: Impossible 7 (snimanje u toku)