Čarls Bronson (Charles Bronson)

Biografija

Čarls Denis Bučinski (Charles Dennis Buchinsky), poznatiji kao Čarls Bronson (Charles Bronson) je bio američki glumac koji je svetsku slavu stekao glumeći u vesternima, ratnim dramama i kriminalističkim trilerima. Rođen je 3. novembra 1921. godine u Erenfildu u Pensilvaniji, a preminuo 30. avgusta 2003. godine u Los Anđelesu.

Prve filmove je snimio ranih pedesetih, a u karijeri je najčešće tumačio likove policajaca, šerifa ili muškaraca željnih osvete.

Sarađivao je sa rediteljima Majklom Vinerom (Michel Winner) i Džej Li Tomsonom (J. Lee Thompson). Petnaestak filmova je snimio sa svojom drugom suprugom, glumicom Džil Ajrland (Jill Ireland).

Početkom 70-ih godina 20. veka, kada je bio na vrhuncu slave, Bronsonu su filmovi donosili zaradu veću od milion američkih dolara, što je malo kom glumcu u to vreme polazilo za rukom.

Poreklo, detinjstvo i obrazovanje

Čarls Bučinski, tj. Čarls Bronson je rođen 1921. godine kao jedanaesto od petnaestoro dece porodice litvanskog porekla.

Njegov otac Valteris P. Bučinskis (Valteris P. Bučinskiks) je bio poreklom iz grada Druskininkaija, na jugu Litvanije. Majka Meri Valinski (Mary Walinsky) je takođe poreklom iz Litanije, ali je rođena u gradu Tamakua u Pensilvaniji.

Valteris je kasnije promenio ime u Valter Bučinski (Walter Buchinsky), kako bi se što lakše asimilovao u zajednicu u koju su se doselili. Pošto je otac preminuo kada je Čarls imao 10 godina, dečak je morao vrlo rano da počne da zarađuje novac radeći u rudniku.

Engleski jezik je naučio tek kada je bio tinejdžer, jer se u kući govorio ruski i litvanski. Uporedo sa srednjom školom je radio najopasnije poslove u rudniku, jer je porodica bila toliko siromašna da je majka njegovu najmlađu sestru umesto mlekom, hranila čajem.

Uprkos svemu, Čarls je uspeo da završi srednju školu, a radio je u rudniku sve do 1943. godine.

Drugi svetski rat

Tokom drugog svetskog rata Bronson se prijavio na obuku u američku avijaciju. Bio je član 760. eskadrile, a 1945. godine je postao pilot vojnog bombardera Boing B-29 Superfortress u 61. eskadrili sa sedište u Guamu.

Bombardovao je japanske snage sve do kraja rata, a za 25. uspešno obavljenih misija je posle rata dobio orden Ljubičasto srce, zbog povreda koje je zadobio u bitkama.

Glumački počeci

Po završetku Drugog svetskog rata Bronson je radio razne poslove, pre nego što se pridružio pozorišnoj grupi u Filadelfiji. Kasnije je sa kolegom Džekom Klugmanom (Jack Klugman) živeo u Njujorku, gde su pokušavali da privuku pažnju režisera na svoj talenat.

Čarls se 1949. godine oženio i preselio u Holivud, gde je pohađao časove glume i počeo da dobija prve manje uloge.

Prvi put se na filmskom platnu pojavio 1951. godine i to u ulozi mornara u fimu „Sada si u mornarici“ („You’re in the Navy Now“), reditelja Henrija Hetveja (Henry Hathaway).

Usledila su kraća pojavljivanja u filmovima „The Mob“ i „Against O’Hara“ Džona Sterdžisa (John Sturges), „Diplomatic Courier“ Henrija Hetveja, te „My Six Convicts“, „The Marrying Kind“ i „Red Skies of Montana“ iz 1952. godine.

Iste godine je boksovao u ringu sa Rojom Rodžersom (Roy Rogers), u njegovom televizijskom šou „Knockout“, pojavio se u jednoj epizodi šoa „The Red Skeleton“, te sa Li Marvinom (Lee Marvin) igrao u jednoj epizodi CBS- ove špijunske TV serije.

Usledile su manje uloge u filmovima „Miss Sadie Thompson“ i „Kuća od voska“ („House of Wax“), režisera Andrea De Tota (Andre DeToth), te snimanje filmova „The Clown“, „Torpedo Alley“ i „Riding Shotgun“ u kojem je igrao sa Rendolfom Skotom (Randolph Schott).

Reditelj Robert Oldrik (Robert Aldrich) ga je angažovao za potrebe snimanja filmova „Apaš“ („Apache“) i „Vera Cruz“ iz 1954. godine. Bronson je ostavio snažan utisak na gledaoce tumačeći kapetana Džeka u vesternu „Drum Beat“.

Iste godine je snimio „Tennessee Champ“ za „MGM“  i „Talas kriminala“ („Crime Wave“) u režiji Andrea de Tota. Ubrzo nakon toga je na predlog svog agenta promenio ime u Čarls Bronson, zbog toga što se plašio da bi mu istočnoevropsko prezime moglo naštetiti u daljoj karijeri.

Kao Čarls Bronson se pojavio u filmovima  „Target Zero“ i „Big House, U.S.A.“ iz 1955. godine, te vesternu „Jubal“ iz 1956. godine.

Dopala mu je glavna uloga u jednoj od epizoda kriminalističke drame „Sheriff of Cochise“. Serija je kasnije preimenovana u „U.S. Marshal“, a Bronson se u njoj pojavio još dva puta.

Bio je gost u CBS-ovom sitkomu „Hey, Jeannie!“, te glumio u tri epizode serije „Alfred Hitchcock Presents“ iz 1956. i 1962. godine.

Tumačio je odmetnika Denija Arnolda (Danny Arnold) u jednoj od epizoda kaubojske serije „Colt .45“, te igrao sporednu ulogu u filmu Sema Fulera (Sam Fuller) pod nazivom „Run of the Arrow.

Tumačio je Buča Kasidija (Butch Cassidy) u  TV vesternu „Tales of Wells Fargo“ iz 1958. godine.

Od siromašnog rudara litvanskih korena do najveće zvezde Holivuda

Čarls Bronson je prvu glavnu ulogu u karijeri dobio 1958. godine, kada je utelovio Majka Kovača (Mike Kovac), bivšeg ratnog fotoreportera u detektivskoj seriji „Man with a Camera“, koju je ABC emitovala u periodu od dve godine.

Pripale su mu glavne uloge u niskobudžetnim filmovima „Machine-Gun Kelly“, „Gang War“, „When Hell Broke Loose“ i „Showdown at Boot Hill“.

Kada su u pitanju televizijske serije, Bronson je tih godina igrao u ratnom sitkomu „Hennesey“, „Yancy Derringer“, te sa Elizabet Mongomeri (Elizabeth Montgomery) glumio u seriji „Twilight Zone“.

Pojavio se i u pet epizoda serije „Have Gun – Will Travel“ koja je emitovana u periodu od 1957. do 1963. godine.

Čarls Bronson je tumačio sporednu ulogu u ratnom filmu Džona Sterdžisa pod nazivom „Never So Few“, te u jednoj od epizoda serije „Riverboat“. Epizodna uloga mu je pripala i u seriji „The Generous Politician“, te i u jednoj od epizoda vesterna „Laramie“.

Sa Julom Brinerom (Yul Brynner), Stivom Mekvinom (Steve McQeen), Elijem Volakom (Eli Wallach) i drugima je 1960. godine snimio Sterdžisov vestern „Sedmorica veličanstvenih“ („The Magnificent Seven“).

Za ovu ulogu je dobio oko 50 hiljada američkih dolara, te stekao status jednog od omiljenih glumaca u bivšem Sovjetskom Savezu.

Usledila je glavna uloga u drami „Gospodar sveta“ („Master of the World“) iz 1961. godine, te glavna uloga u MGM-ovoj seriji „Thunder of Drums“.

Iste godine je nominovan za najboljeg sporednog glumca u seriji „General Electric Theater“, a naredne je igrao rame uz rame s Elvisom Preslijem (Elvis Presley) u mjuziklu „Kid Galahad“.

Nakon toga je ponovo sarađivao sa Džonom Sterdžisom na njegovom filmu „Veliko bekstvo“ („The Great Escape“) iz 1963. godine. Bronson je igrao poljskog ratnog zarobljenika koji pati od klaustrofobije.

Film je postao veliki hit, a Čarls je učvrstio svoju poziciju među najboljim glumcima svoje generacije. Uprkos tome, igrao je negativca u vesternu „4 for Texas“ u režiji Roberta Oldrika.

U periodu od 1963. do 1966. godine Bronson je glumio u vestern serijama „The Travels of Jaimie McPheeters“ i „The Underdog“. Igrao je u filmu „Guns of Diablo“, te se pojavio u jednoj od epizoda TV serije „The Legend of Jesse James“.

U seriji inspirisanoj Drugim svetskim ratom pod nazivom „Heritage“ koju je emiovao ABC tokom 1965. godine igrao je Velaskeza, stručnjaka za rušenje. Naredne godine je sa Ričardom Bartonom (Richard Burton) i Elizabet Tejlor (Elizabeth Taylor) snimio dramu „The Sandpiper“ koja je doživela veliki komercijalni uspeh.

U Oldrikovom filmu „Dvanaest žigosanih“ („The Dirty Dozen“) iz 1967. godine tumačio je vojnika, a film je zaradio veliku  sumu novca na bioskopskim kasama širom sveta.

Bronson je tokom šezdesetih i sedamdesetih godina 20. veka stekao veliku popularnost u Evropi.

Zajedno s Alanom Delonom (Alain Fabien Maurice Marcel Delon) je 1968. godine snimio film „Adieu l’ami“ („Zbogom prijatelju“), koji mu je doneo neslućenu slavu, ne samo u Francuskoj, gde je snimljen, nego i u drugim zapadnoevropskim zemljama.

Još veću zaradu imao je „Bilo jednom na Divljem zapadu“ („Once Upon a Time in the West“) u kome je igrao Harmoniku. Reditelj Serđo Leone (Sergio Leone) je jednom prilikom izjavio da je Bronson najbolji glumac sa kojim je ikad radio.

Čarls je s Entonijem Kvinom (Anthony Quinn) glumio u francuskom akcionom filmu „La bataille de San Sebastian“ („Guns for San Sebastian“), dok je u Britaniji snimio dramu „Lola“ u kojoj je tumačio sredovečnog muškarca zaljubljenog u šesnaestogodišnju devojčicu.

Nakon toga je sa Tonijem Kertisom (Tony Curtis) u Turskoj snimio komediju „You Can’t Win All Em“.

Glavna uloga u francuskom trileru „Le passager de la pluie“ („Rider on the Rain“) iz 1970. godine mu je donela nagradu „Zlatni globus“ za najbolji film na stranom jeziku.

Usledile su značajne role u francusko-italijanskim akcijskim filmovima „Violent City“, „Cold Sweat“  „Someone Behind the Door“. Igrao je i filmovima „Crveno sunce“ („Red Sun“) i „The Valachi Papers“ iz 1971. i 1972. godine.

Slava koju je doživeo u Evropi mu je donela specijalni „Zlatni globus“ za omiljenog glumca na svetu, koju je dobio i njegov kolega Šon Koneri (Sean Connery).

Usledio je povratak u SAD i saradnja sa režiserom Majklom Vinerom (Michael Winner) na filmovima „Plaćeni ubica“ („The Mechanic“) i „The Stone Killer“. Sa Džonom Sterdžisom je sarađivao na filmu „Chino“, a sa Ričardom Flečerom (Richard Fleischer) na drami „Mr. Majestyk“.

Vrlo uspešan u Americi je bio italijanski film „Violent City“,koji je 1974. godine na američkom tržištu objavljen pod nazivom „The Family“.

Do 1973. godine Čarls Bronson je postao jedan od retkih glumaca koji je po filmu zarađivao čak milion američkih dolara.

Ipak, ulogu po kojoj je do danas ostao prepoznatljiv dobio je tek u 52. godini. Reč je o filmu „Poslednja želja“ („Death Wish“) reditelja Majkla Vinera u kome je tumačio Pola Kersija (Paul Kersey), uspešnog njujorškog arhitektu koji se pretvara u borca protiv kriminala nakon što mu je supruga ubijena, a ćerka seksualno napadnuta.

Tokom naredne dve decenije film je dobio četiri nastavka, a Bronson je igrao u svakom od njih.

Usledila su dva komercijalno neuspešna filma „Breakout“ i „Breakheart Pass“ iz 1975. godine, te vrlo uspešan rediteljski debi Voltera Hila (Walter Hill) pod nazivom „Teška vremena“ („Hard Times“).

Te godine Bronson je bio četvrti najplaćeniji glumac iza Roberta Redforda (Robert Redford), Barbre Strejsand (Barbra Streisand) i Al Paćina (Al Pacino).

Od 1976. do 1981. godine snimio je filmove „From Noon till Three“, „St. Ives“, „Raid on Entebbe“, „Beli bizon“ („The White Buffalo“), „Telefon“, „Love and Bullets“, „Borderline“, „Caboblanco“ i „Death Hunt“.

Za film „Poslednja želja II“ („Dead Wish II“), u režiji Majkla Vinera Čarls Bronson je zaradio rekordnih milion i po američkih dolara. Ponovo je utelovio arhitekta Pola Kersija, koji se ovog puta sa ćerkom seli u Los Anđeles, a film je doživeo veliki uspeh u bioskopima širom sveta.

U filmu „10 minuta do ponoći“ („10 to Midnight“) iz 1983. godine je glumio policajca koji juri serijskog ubicu, dok je u trileru „Zlo u ljudima“ („The Evil That Men Do“) iz 1984. godine tumačio bivšeg plaćenog ubicu, koji se vraća na posao kako bi osvetio ubijenog prijatelja.

Filmska kuća „Kenon“ („Cannon“) ga je ponovo spojila sa Vinerom u trećem nastavku filma „Dead Wish“, koji je svetlost dana ugledao 1985. godine.

Tokom sledeće godine je snimio filmove „Marfijev zakon“ („Murphy’s Law“) i „Act of Vengeance“, a u periodu od 1987. do 1989. godine igrao je u trilerima i dramama „Atentat“ („Assassination“), „Death Wish 4: The Crackdown“, „Glasnik smrti“ („Messenger of Death“) i „Kinjite: Forbidden Subjects“.

Posle dugo vremena je 1991. godine igrao u filmu koji nije akcijski. Reč je o ostvarenju „The Indian Runner“, koji je režirao Šon Pen (Sean Penn). Snimio je i dva televizijska filma – „Yes, Virginia, there is a Santa Claus“ i „The Sea Wolf“.

Poslednji filmovi koje je u karijeri snimio bili su „Death Wish V: The Face of Death“ iz 1994. godine, „Family of Cops“ iz 1995. godine, „Breach of Faith: A Family of Cops 2“ iz 1997. i „Family of Cops 3“ iz 1999. godine.

Privatni život

Čarls Bronson se prvi put oženio 1949. godine mladom glumicom Harijet Tendler (Harriet Tendler), dok su oboje pohađali školu glume u Filadelfiji. U tom braku su dobili ćerku Suzen (Suzanne) i sina Tonija (Tony). Razveli su se 1965. godine.

Englesku glumicu Džil Ajrland je upoznao 1962. godine, tokom snimanja filma „The Great Escape“. Već tada je, navodno, njenom suprugu Dejvidu Mekkalumu (David McCallum) rekao da će oženiti njegovu ženu.

To se i dogodilo 5. oktobra 1968. godine. Bronsonovi su živeli u vili u Los Anđelesu sa sedmoro dece – njegovom ćerkom i sinom iz prvog braka, Džilino troje dece, te njihovom zajedničkom ćerkom Zuleikom (Zuleika) i usvojenom ćerkom Katrinom (Katrina).

Čarls i Džil su snimili petnaestak filmova zajedno, a često je cela porodica boravila na snimanjima širom Amerike i Evrope. Neko vreme su živeli na farmi u Vermontu, gde je glumica uzgajala konje, dok su od kraja osamdesetih do polovine devedesetih zimske praznike provodili sa porodicom u Koloradu.

Džil je nakon duge borbe sa rakom dojke preminula 18. maja 1990. godine u njihovom domu u Kaliforniji.

Bronson je u decembru 1998. godine oženio Kim Viks (Kim Weeks), Džilinu bivšu asistentkinju.

Glumčevo zdravstveno stanje se tih godina pogoršalo, naročito nakon operacije kuka kojoj je podvrgnut u avgustu 1998. godine.

Preminuo je 30. avgusta 2003. godine u bolnici u Los Anđelesu. Premda su lekari kao uzrok smrti naveli respiratorno zatajenje, spekulisalo se da je Bronson preminuo od karcinoma pluća, hronične opstruktivne plućne bolesti ili kogestivne kardiomiopatije.

Čarls Bronson je sahranjen na groblju Braunsvil (Brownsville) u Zapadnom Vindsoru, u američkoj saveznoj državi Vermont.

Filmografija

Filmovi i serije

• 1951. The Mob
• 1951. The People Against O’Hara
• 1951. You’re in the Navy Now
• 1952. Bloodhound of Broadway
• 1952. Battle Zone
• 1952. Pat and Mike
• 1952. Diplomatic Courier
• 1952. My Six Convicts
• 1952. The Marrying Kind
• 1952. Red Skies of Montana
• 1953. Miss Sadie Thompson
• 1953. House of Wax
• 1953. Off Limits
• 1953. The Clown
• 1953. Torpedo Alley
• 1954. Vera Cruz
• 1954. Drum Beat
• 1954. Apache
• 1954. Riding Shotgun
• 1954. Tennessee Champ
• 1954. Crime Wave
• 1955. Target Zero
• 1955. Big House, U.S.A.
• 1956. Jubal
• 1956. Man with a Camera
• 1957. Run of the Arrow
• 1958. Gang War
• 1958. When Hell Broke Loose
• 1958. Machine-Gun Kelly
• 1958. Showdown at Boot Hill
• 1959. Never So Few
• 1960. The Magnificent Seven
• 1961. Master of the World
• 1961. A Thunder of Drums
• 1962. X-15
• 1962. Kid Galahad
• 1963. The Great Escape
• 1963. 4 for Texas
• 1965. Guns of Diablo
• 1965. The Sandpiper
• 1965. Battle of the Bulge
• 1965. The Bull of the West
• 1966. This Property Is Condemned
• 1966. The Meanest Men in the West
• 1967. The Dirty Dozen
• 1968. Guns for San Sebastian
• 1968. Farewell, Friend
• 1968. Villa Rides
• 1968.Once Upon a Time in the West
• 1969. Twinky (a.k.a. Lola)
• 1969. You Can’t Win ‘Em All
• 1970. Rider on the Rain
• 1970. Violent City
• 1971. Cold Sweat
• 1971. Someone Behind the Door
• 1971. Red Sun
• 1972. The Valachi Papers
• 1972. Chato’s Land
• 1972. The Mechanic
• 1973. The Stone Killer
• 1973. Chino
• 1974. Mr. Majestyk
• 1974. Death Wish
• 1975. Breakheart
• 1975. Breakout
• 1975. Hard Times
• 1976. From Noon Till Three
• 1976. St. Ives
• 1977. Raid on Entebbe
• 1977. The White Buffalo
• 1978. Telefon
• 1979. Love and Bullets
• 1980. Borderline
• 1980. Caboblanco
• 1981. Death Hunt
• 1982. Death Wish II
• 1983. 10 to Midnight
• 1984. The Evil That Men Do
• 1985. Death Wish 3
• 1986. Murphy’s Law
• 1986. Act of Vengeance
• 1987. Assassination
• 1987. Death Wish 4: The Crackdown
• 1988. Messenger of Death
• 1989. Kinjite: Forbidden Subjects
• 1991. The Indian Runner
• 1991. Yes, Virginia, there is a Santa Claus
• 1993. The Sea Wolf
• 1993. Donato and Daughter
• 1994. Death Wish V: The Face of Death
• 1995. Family of Cops
• 1997. Family of Cops 2
• 1999. Family of Cops 3