Benedikt Kamberbač (Benedict Cumberbatch)

Biografija

Benedikt Kamberbač (Benedict Timothy Carlton Cumberbatch) je britanski pozorišni, filmski, televizijski i radijski glumac i producent. Rođen je 19. jula 1976. godine u Londonu. Oženjen je Sofi Tarner (Sophie Turner) s kojom ima dvoje dece.

Danas je najpoznatiji po ulogama Šerloka Holmsa (Sherlock Holmes) u popularnoj TV seriji nastaloj po knjizi Artura Konana Dojla (Arthur Conan Doyle), engleskog matematičara Alana Tjuringa (Alan Turing) u filmu „Igra kodova“ („The Imitation Game“), te Marvelovog superjunaka Doktora Strejndža (Doctor Strange).

Ipak, Kamberbač je mnogo pre filmske i televizijske karijere izgradio zavidnu pozorišnu karijeru.

Nastupao je u „Open Er“ teatru („Open Air Theatre“), pozorištu „Vest End“ („West End“), pozorištu „Rojal Kort“ („Royal Court Theatre“) i „Kraljevskom nacionalnom pozorištu“ („Royal National Theatre“).

U teatru „Barbikan“ („Barbican Theatre“) igrao je Šekspirovog (William Shakespeare) Hamleta, te osvojio prestižne pozorišne nagrade.

Detinjstvo i obrazovanje

Benedikt Kamberbač je rođen 1976. godine u zapadnom Londonu. Njegovi roditelji Timoti Karlton (Timothy Carlton) i Vanda Ventam (Wanda Ventham) su takođe glumci.

Vanda iz prvog braka ima ćerku Trejsi Pikok (Tracy Peacock). Benediktov deda Henri Karlton Kamberbač (Henry Carlton Cumberbatch) je učestvovao u oba svetska rata, te bio član londonskog visokog društva, dok je njegov pradeda Henri Arnold Kamberbač (Henry Arnold Cumberbatch) bio generalni konzul Kraljice Viktorije u Turskoj i Libanonu.

Od osme godine Benedikt se školovao u internatima širom zemlje. Išao je u školu „Brambelti“ („Brambletye School“) u Istočnom Saseksu, a nakon toga pohađao je umetničku školu „Harou“ („Harrow School“).

Već sa 12 godina dobio je prvu ulogu u predstavi „San letnje noći“ („A Midsummer Night’s Dream“). Jedan od profesora drame opisao ga je kao najboljeg glumca školskog uzrasta s kojim je ikada radio.

Pored toga što je voleo glumu, bavio se i slikarstvom, te bio član školskog ragbi tima.

Nakon „Haroa“ pauzirao je godinu kako bi volonterski predavao engleski jezik u tibetanskom manastiru. Kada se vratio u Englesku upisao je studije drame na Univerzitetu u Mančesteru (University of Manchester).

Školovanje je nastavio na londonskoj Akademiji za muziku i dramu (LAMDA), te stekao diplomu mastera klasične glume.

16. januara 2018. godine je izabran za predsednika Akademije, nasledivši Timotija Vesta (Timothy West) na toj poziciji. Tom prilikom je izjavio da mu je „velika čast da učestvuje u razvoju novih generacija glumaca i režisera“.

Pozorišna karijera

Od 2001. godine Kamberbač je odigrao nekoliko desetina uloga u predstavama raznih pozorišta – od „Almeide“ („Almeida Theatre“) do „Kraljevskog nacionalnog pozorišta“.

Uloga Džordža Tesmana (George Tesman) u predstavi „Heda Gabler“ („Hedda Gabler“) u pozorištu „Almeida“ donela mu je nominaciju za nagradu „Lorens Olivije“ („Lawrence Olivier Award“) u kategoriji „najbolji sporedni glumac“.

Prvi nastup u „Kraljevskom nacionalnom pozorištu“ glumac je zabeležio u junu 2010. godine igrajući u predstavi „Posle plesa“ („After the Dance“). Drama je dobila nagradu „Lorens Olivije“ u kategoriji „najbolje ponovno izvođenje“.

Početkom 2011. godine je naizmenično s kolegom Džonijem Liom Milerom (Johny Lee Miller) glumio Viktora Frankenštajna (Victor Frankenstein) i njegovo stvorenje u adaptaciji romana Meri Šeli (Marry Shelley) na daskama „Kraljevskog nacionalnog pozorišta“.

Predstava je prikazana i u bioskopima, kao deo programa „Nacionalno pozorište uživo“. Za ovu ulogu osvojio je nagrade „Lorens Olivije“, „Ivning Standard“ („Evening Standard Award“) i „Nagradu Udruženja pozorišnih kritičara“ (Critics’ Circle Theatre Award“).

U novembru 2013. godine učestvovao je na događaju „50 godina na sceni“ organizovanog povodom pedesete godišnjice postojanja „Kraljevskog nacionalnog pozorišta“.

Glumio je Rozenkranca (Rosencrantz) u drami „Rozenkranc i Goldenstern su mrtvi“ („Rosencrantz and Guildenstern Are Dead“).

Nakon brojnih televizijskih i filmskih projekata, u pozorište se ponovo vratio u avgustu 2015. godine igrajući Šekspirovog Hamleta u teatru „Barbican“. Predstava je na repertoaru bila punih 12 nedelja, a Benediktu je donela treću nominaciju za nagradu „Lorens Olivije“.

Televizijska karijera

Televizijsku karijeru Benedikt Kamberbač je započeo glumeći dve različite uloge u seriji „Otkucaj srca“ („Heartbeat“). Glumio je Fredija (Freddy) u mini-seriji „Dodir somota“ („Tipping the Velvet“) iz 2002. godine, te Edvarda Henda (Edward Hand) u mini-seriji „Špijuni s Kembridža“ („Cambridge Spies“) iz 2003. godine.

Usledile su uloge u dramskoj seriji „Četrdeset i neka“ („Fortysomething“), te serijama „Operativci“ („Spooks“) i „Tihi svedok“ („Silent Witness“).

Za ulogu Stivena Hokinga (Stephen Hawking) u TV seriji „Hoking“ („Hawking“) nominovan ja za BAFTA nagradu u kategoriji „najbolji glumac“, te brojne druge televizijske nagrade.

Kao poručnik Džimi Langli (Jimmy Langley) pojavio se u Bi-Bi-Sijevom (BBC) dokumentarcu „Bitka za Denkerk“ („Dunkirk“).

U septembru 2007. godine Bi-Bi-Si je premijerno prikazao TV film „Stujart: Život unatraške“ („Stuart: A Life Backwards“) u kome Kamberbač glumi rame uz rame s Tomom Hardijem (Tom Hardy).

Za ulogu u Bi-Bi-Sijevoj mini-seriji „Poslednji neprijatelj“ („The Last Enemy“) osvojio je nominaciju za nagradu „Satelit“ za najboljeg glumca („Satellite Award“).

Usledile su uloge u televizijski serijama i filmovima – „Marpl: Ubistvo je lako“ („Marple: Murder Is Easy“), „Malo ostrvo“ („Small Island“), „Prekretnica“ („The Turning Point“) i druge.

Tokom 2010. godine glumio je slikara Vinsenta van Goga (Vinsent van Gogh) u seriji „Van Gog: Naslikano rečima“ („Van Gogh: Painted with Words“) i genijalnog detektiva „Šerloka Holmsa“ u istoimenoj seriji.

Uloga Šerloka mu je tokom šest sezona donela brojne nagrade i nominacije – poput one za najboljeg glumca u mini-seriji, do izuzetne izvedbe u glavnoj ulozi i druge.

Za ulogu u mini-seriji „Kraj parade“ („Parade’s End“) dobio je nagradu„Emi“ („Emmy Award“) za najboljeg glavnog glumca u mini-seriji ili filmu, te nominaciju za nagradu „Satelit“ u istoj kategoriji.

Tokom poslednjih par godina pojavio se u nekoliko TV serija, a ni jedan od tih nastupa nije mogao proći nezapaženo.

Kamberbač je utelovio Dominika Kamings (Dominic Cummings) u televizijskom filmu „Bregzit“ iz 2019. godine.

Pojavio se i u jednoj od epizoda popularne TV serije „Good Omens“, te „Netfliksovom“ )“Netflix“ filmu „Between Two Ferns: The Movie“.

Pozajmio je glas tokom snimanja kratkog crtanog filma „The Tiger Who Came to Tea“.

Tokom 2021. godine pozajmio je glas u kratkom filmu „Sleep Sound – The Legend of Drizzt“ i utelovio Hamleta u televizijskoj mini seriji 2Great British Theatre“.

Ulozi Doktora Strejndža vratio se i 2021. godine, pozajmljujući glas u „Marvelovom“ animiranoj seriji „What If…?“.

Filmska karijera

Karijeru na velikom platnu Kamberbač je započeo još 2002. godine. Četiri godine kasnije uloga Vilijama Pita Mlađeg (William Pitt Younger) u filmu „Čudesna milost“ („Amazing Grace“) donela mu je nominaciju za najboljeg mladog glumca koju dodeljuje Londonski klub filmskih kritičara.

Usledile su uloge u filmovima „Pokajanje“ („Atonement“), „Druga Bolenova kći“ („The Other Boleyn Girl“) i „Kreacija“ („Creation“).

2010. godine glumio je Pitera Gilama (Peter Guilam) u filmskoj adaptacija Kareovog (John le Carré) romana „Krpar, krojač, soldat, špijun“ („Tinker Tailor Soldier Spy“). Godinu dana kasnije igrao je majora Džejmija Stujarta (Jamie Stewart) u Spilbergovoj (Steven Spielberg) ratnoj drami „Ratni konj“ („War Horse“).

Pozajmio je glas zmaju Smaugu u prvoj filmskoj adaptaciji Tolkinovog (J. R. R. Tolkien) romana „Hobit“ („The Hobbit“).

U ovom visokobudžetnom projektu učestvovao je i naredna dva puta, u nastavcima „Hobit: Smaugova pustošenja“ („The Hobbit: The Desolation of Smaug“) iz 2013. godine i „Hobit: Bitka pet armija“ („The Hobbit; The Battle of the Five Armies“) iz 2014. godine.

Tumačio je glavnog negativca Kana (Khan) u filmu „Zvezdane staze: Prema tami“ („Star Trek Into Darkness“). Ova uloga donela mu je brojne nagrade, poput one za omiljenog negativca i omiljenog filmskog lika.

Tokom druge polovine 2013. godine njegova tri filma doživela su svoju premijeru – „12 godina ropstva“ („12 years a Slave“), „Tajne petog staleža“ („The Fifth Estate“) i „Avgust u okrugu Osejdž“ („August: Osange County“).

Prvi film nominovan je za nagradu Udruženja filmskih glumaca za najbolju filmsku postavu i nagradu Udruženja televizijskih i filmskih kritičara u istoj kategoriji. I druga dva filma su doživela odličan prijem kod kritike i publike.

U novembru 2014. godine premijerno je prikazan film „Igra kodova“ u kome Benedikt tumači ulogu matematičara i kriptografa Alana Turinga. Tjuring mu je doneo nominaciju za Zlatni globus, nagrade BAFTA i SAG, te Oskara u kategoriji „najbolji glumac“.

Tokom 2015. godine prikazana su dva njegova filma. Pozajmio je glas agentu Tajni u animiranom filmu „Pingvini s Madagaskara“ („The Penguins of Madagascar“), te tumačio Bila Baldžera (Bill Balger) u filmskom hitu „Crna misa“ („Black Mass“).

U novembru 2016. godine oduševio je publiku kao Doktor Strejndž u filmskoj adaptaciji istoimenog Marvelovog stripa.

Saradnju s Marvelom nastavio je i tokom naredne dve godine pojavivši se u ulozi Strejndža u trećem nastavku priče o nordijskom bogu groma koji je objavljen 2017. godine pod naslovom „Tor: Ragnarok“ („Thor: Ragnarok“). Jedan od osvetnika bio je i u pretposlednjem delu priče o Marvelovim superjunacima „Osvetnici: Rat beskraja“ („Avengers: Infinity War“).

Benedikt je utelovio Doktora Strejndža i u Marvelovom filmu „Avengers: Endgame“ koji je u bioskope stigao krajem aprila 2019. godine, a koji na popularnom internet servisu IMDb, tri i po godine kasnije ima prilično visoku ocenu.

U ratnoj drami Sema Mendeza (Sam Mendes) pod nazivom „1917“ iz 2020. godine Kamberbač je igrao poručnika Mekenzija. Film je nominovan za čak 200 nagrada u raznim kategorijama, a osvojio je tri nagrade Oskar.

Kamberbač je u istorijskom trileru Dominika Kuka (Dominic Cooke) pod naslovom „Kurir“ („The Courier“) tumačio glavnu ulogu, špijuna Grevila Vejna (Greville Waynne). Film je premijerno prikazan u martu 2021. godine.

U martu 2021. godine bioskopska publika širom sveta imala je priliku da pogleda novi film Kevina Mekdonalda (Kevin Macdonald) pod naslovom „The Mauritanian“ u kojoj je Benedikt tumačio ulogu Stujarta Kouča (Stuart Couch).

Rediteljka Džejn Kampion (Jane Campion) mu je poverila glavnu ulogu u njenom modernom vesternu pod nazivom „The Power of the Dog“ koji je osvojio brojne nagrade na festivalima u Americi i Evropi.

U biografskoj drami reditelja Vila Šarpa (Will Sharpe) iz 2021. godine pod nazivom „The Electrical Life of Louis Wain“ britanski glumac je takođe igrao glavnu ulogu.

Tokom 2021. godine u bioskopima širom sveta bi trebalo da se pojavi film „Spider-Man: No Way Home“ u kome Benedikt ponovo igra Dokrota Strejndža.

Ostali projekti

Benedikt Kamberbač je kao narator snimio na desetine dokumentarnih serijala za TV kanale „Nacionalna geografija“ („National Geographic“), „Diskaveri“ („Discovery“), „Vimeo“ („Vimeo“), „Vižn Films“ („Vision Films“) i druge.

Zajedno s Adamom Oklandom (Adam Ackland), Patrikom Monroom (Patrick Monroe), Benom Dilonom (Ben Dillon) i Adamom Selvsom (Adam Selves) je krajem 2013. godine osnovao produkcijsku kuću „SunnyMarch Ltd.“

Prvi film koji su objavili bio je kratki film „Mala usluga“ („Little Favour“), koji je režirao Monro, a u kome glavnu ulogu tumači Benedikt.

Engleski glumac je poznat i kao veliki ljubitelj muzike. 28. septembra 2016. godine nastupio je sa bendom Pink Floyd u dvorani „Rojal Alber“ („Royal Albert Hall“).

Pevao je prateće vokale Dejvidu Gilmoru (David Gilmour) tokom izvođenja pesme „Comfortably Numb“, koje je u originalnoj verziji pevao Rodžer Voters (Roger Waters).

Privatni život

Kamberbač je 14. februara 2015. godina oženio svoju dugogodišnju prijateljicu i devojku Sofi Hanter, pozorišnu i opersku rediteljku.

Iste godine dobili su prvog sina Kristofera Karltona (Christopher Carlton Cumberbatch), a dve godine kasnije i drugog sina kome su dali ime Hal Auden (Hal Auden Cumberbatch).

Sofi je 11. januara 2019. godine rodila njihovog trećeg sina kome su dali ime Fin (Finn).

On je jedan od najpopularnijh glumaca u Velikoj Britaniji, a brojni magazini su ga često proglašavali jednim od najuticajnijih Britanaca.

Osim po izvrsnim glumačkim izdanjima poznat je i po humanitarnom radu. Učestvovao je u brojnim kampanjama za borbu protiv raka i drugih bolesti, zalaže se za prava LGBTQ populacije, bavi se projektima smanjena gladi u Africi. Zajedno s organizacijom „Save the Children“ učestovao je u projektima pomoći deci iz Sirije tokom migrantske krize u Evropi.

Filmografija

Filmovi

• 2002. Hills Like White Elephants
• 2003. To Kill a King
• 2006. Starter for 10
• 2006. Amazing Grace
• 2007. Inseparable
• 2007. Atonement
• 2008. The Other Boleyn Girl
• 2009. Creation
• 2009. Burlesque Fairytales
• 2010. Four Lions
• 2010. Third Star
• 2010. The Whistleblower
• 2011. Tinker Tailor Soldier Spy
• 2011. War Horse
• 2011. Wreckers
• 2012. The Hobbit: An Unexpected Journey
• 2012. Girlfriend in a Coma
• 2013. Star Trek Into Darkness
• 2013. Little Favour
• 2013. 12 Years a Slave
• 2013. The Fifth Estate
• 2013. The Hobbit: The Desolation of Smaug
• 2013. August: Osage County
• 2013. Jerusalem
• 2014. The Imitation Game
• 2014. Penguins of Madagascar
• 2014. The Hobbit: The Battle of the Five Armies
• 2015. Black Mass
• 2016. Zoolander 2
• 2016. Doctor Strange
• 2017. The Current War
• 2017. Thor: Ragnarok
• 2018. Avengers: Infinity War
• 2018. Mowgli
• 2018. Dr. Seuss’ The Grinch
• 2019. Avengers: Endgame
• 2019. Between Two Ferns: The Movie
• 2019. 1917
• 2020. The Courier
• 2020. The Mauritanian
• 2020. The Power of the Dog
• 2021. The Electrical Life of Louis Wain
• 2021. Spider-Man: No Way Home

Televizija

• 1998, 2000, 2004. Heartbeat
• 2002. Tipping the Velvet
• 2002. Silent Witness
• 2003. Cambridge Spies
• 2003. Spooks
• 2003. Fortysomething
• 2004. Dunkirk
• 2004. Hawking
• 2005. Nathan Barley
• 2005. To the Ends of the Earth
• 2005. Broken News
• 2007. Stuart: A Life Backwards
• 2008. The Last Enemy
• 2009. Small Island
• 2009. Marple: Murder Is Easy
• 2010. Van Gogh: Painted with Words
• 2010. The Rattigan Enigma
• 2010 – Sherlock
• 2012. Parade’s End
• 2013. The Simpsons
• 2014. The Colbert Report
• 2016. The Hollow Crown: The Wars of the Roses
• 2016. Saturday Night Live
• 2017. The Child in Time
• 2018. Patrick Melrose
• 2019. Brexit: The Uncivil War
• 2019. Good Omens
• 2021. What if…?

Pozorište

• 1998. Rat in the Skull
• 1999. The Zoo Story
• 1999, 2002. The Kvetch
• 2000. Woyzeck
• 2001. The Visit
• 2001. Love’s Labour’s Lost
• 2001. A Midsummer Night’s Dream
• 2002. As You Like It
• 2002. Romeo and Juliet
• 2002. Oh, What a Lovely War!
• 2004. Dead Hand
• 2004. The Lady from the Sea
• 2005. Hedda Gabler
• 2006. Period of Adjustment
• 2007. Rhinoceros
• 2007. The Arsonists
• 2008. The City
• 2010. After the Dance
• 2010. The Children’s Monologues
• 2011. Frankenstein
• 2013. 50 Years on Stage
• 2013. Letters Live
• 2014. Letters Live
• 2015. Letters Live
• 2015. Hamlet

Nagrade

• 2004. „Zlatna nimfa“ za najbolju televizijsku izvedbu („Hawking“)
• 2005. „Ian Charleson“ nagrada za najbolje pozorišno izvođenje
• 2006. „Zlatna nimfa“ za najbolju izvedbu u mini-seriji („To the Ends of the Earth“)
• 2010. Britanska filmska nagrada za najboljeg glumca u trileru („Sherlock“)
• 2012. Britanska filmska nagrada za najboljeg glumca u trileru („Sherlock“)
• 2012. Nagrada „Satellit“ za najboljeg glumca u mini-seriji ili televizijskom filmu („Sherlock“)
• 2012. Nagrada za najboljeg glumca u mini-seriji koju dodeljuje američka Asocijacija filmskih kritičara („Sherlock“)
• 2012. Nagrada britanskih pozorišnih kritičara za najboljeg glumca („Frankenstein“)
• 2012. Nagrada „Laurence Olivier“ za najboljeg glumca („Frankenstein“)
• 2011. Pozorišna nagrada „Evening Standard“ („Frankenstein“)
• 2013. Britanski umetnik godine
• 2013. Nagrada za najbolju filmsku ekipu koju dodeljuje Asocijacija filmskih kritičara Vašingtona („12 Years a Slave“)
• 2013. Nagrada za najbolju filmsku ekipu koju dodeljuje Asocijacija filmskih kritičara Bostona („12 Years a Slave“)
• 2013. Holivudska nagrada za najbolju filmsku ekipu („August: Osage County“)
• 2014. „Variety“ – britanska nezavisna filmska nagrada za najboljeg glumca („The Imitation Game“)
• 2014. Holivudska nagrada za najboljeg glumca („The Imitation Game“)
• 2014. Nagrada „Emmy“ za izvanrednu glavnu ulogu u miniseriji ili filmu („Sherlock“)
• 2014. Nacionalna televizijska nagrada za najboljeg TV detektiva („Sherlock“)
• 2016. Nagrada za najboljeg pozorišnog glumca koju dodeljuje sajt Whatsonstage.com („Hamlet“)